فارس، کرمان، بزرگان (ک)

فارس، کرمان، بزرگان، کوثر علیشاه کرمانی

حاج ملامحمد رضا ملقب به کوثر علیشاه، از علمای بزرگ زمان قاجار بود. او از کودکی نزد پدرش ملامحمد امین همدانی به تحصیل علوم نقلی و عقلی پرداخت و سپس به خدمت حسین علیشاه رسید و از او تلقین یافت. صحبت اکثر مشایخ روزگار خود را درک کرد. به شهرهای عراقین، آذربایجان و خراسان سفر کرد. برخی علمای ظاهری موجب آزار او شدند و اموالش به دست عوام تاراج و خانه اش ویران شد او به ناچار از همدان به تبریز رفت و در آنجا مورد توجه عباس میرزا نایب السلطنه فتحعلیشاه قاجار قرار گرفت. پس از چندی در پی عباس میرزا عازم کرمان شد و در آنجا به سال 1247 ه.ق/ 1813 م. دار فانی را وداع گفت در مشتاقیه مدفون گردید. در زمان محمد شاه عمارتی بر مزار وی ساختند. وی در فقه، اصول و حکمت دست داشت و در ترویج شریعت کوشا بود و علاوه بر سرودن شعر، در علوم مختلف آثاری از خود برجای نهاد که از آن جمله است: تفسیری بر قرآن کریم به زبان فارسی موسوم به الدّر النظیم که در تألیف آن برخلاف مفسران زمان خود، شیوه ای خاص به کار گرفت. او این اثر را به خواهش عباس میرزا و قائم مقام فراهانی در زمان اقامت در تبریز تألیف کرد، ولی ناتمام ماند. این تفسیر به ترتیب در 1279 و 1376 ق 1862 و 1956 م در تهران چاپ سنگی با قطع رحلی در دو مجلد طبع و و منتشر شده است. کوثرعلیشاه همچنین یک مثنوی با قریب به هشت هزار بیت به نام آتش پاره دارد و چنان که نوشته اند برخی از آثارش در غارت خانه اش از میان رفته است.

کردی، 334- 333: 1388