فارس، کرمان، بزرگان (ق)

فارس، کرمان، بزرگان، قوام الدین مسعود کرمانی

کنیه اش ابوالفتوح، لقبش قوام الدین، نامش مسعود و نسبتش کرمانی است، اما در این که نام پدر و اجدادش چیست میان داده های منابع، اتفاق نظری وجود ندارد. او ظاهراً در خاندانی دانشمند، فقیه و حنفی مذهب در کرمان زاده شده، چنان که عبدالقادر بن ابی الوفاء قدشی حنفی به کرمانی بودن قوام الدین مسعود تصریح نموده است. سال تولد او نیز در منابع مورد اختلاف است. وی در شهر خود شروع به آموختن فقه نمود و طبعاً پدر او نخستین مربی وی محسوب می شود. او سپس در سرزمین های اسلامی به کسب علم پرداخت و در فقه و اصول مهارت یافت. در سال 720 ه.ق/ 1320 م. عازم مصر شد و در حیاط جمع الازهرا اقامت گزید و به درس و فتوا مشغول شد. عبدالقادر قرشی در آن هنگام ظاهراً در مصر به سر می برده است. گویا او پیش از آنکه به مصر برود سالیانی در شام زیسته است. چه ابن عماد حنبلی می نویسد: او وارد دمشق شد و فضایلش آشکار شد. سپس به قاهره وارد شد و به کار علمی مشغول شد. ابن بطوطه در هنگام مسافرت به شرق، هنگام عبور از مصر، قوام الدین را دیده است. او می نویسد: از جمله بزرگان و دانشمندان مصر قوام الدین کرمانی است. وی امام جماعت جامع الازهرا قاهره نیز بوده و از گزارشی که ابن بطوطه درباره ی او نوشته بر می آید که گرایش به رعفان و تصوف داشته است، چنانکه برخی او را «صوفی» نیز خوانده اند. گویا قوام الدین پس از هجرت به مصر نیز حداقل یک بار به دمشق بازگشته و مدتی در آنجا مورد رجوع طالبان علم بوده است. آثار و تألیفات:

1- شرح بر کتاب کتر الدقائق از حافظ سقی در موضوع فقه حنفی.

2- حاشیه بر کتاب دو جلدی الکاشف الذهنی فی شرح المعتی از محمد بن احمد ترکمانی حنفی

بعلاوه او اشعاری زیبا به زبان عربی سروده است که شاید بتوان از متون و منابع متخلف آنها را گردآوری کرد. قوام الدین در طول زندگی خود شاگردان زیادی نیز تربیت کرد که برخی از آنها مقام و شهرتی به دست آورده اند. از آن جمله است ابراهیم بن احمد فخرومی شافعی قاضی مدینه و خطیب و امام این شهر که کتاب امنهاج را بر قوام الدین مسعود کرمانی عرضه کرده است. برزالی و وابن رافع نیز از قوام الدین دانش برگرفته اند.

کردی، 342- 339: 1388