فارس، کرمان، بزرگان (ح)

فارس، کرمان، بزرگان، حبیب الله کرمانی

میرزا حبیب الله فرزند فتحعلی کرمانی از علمای شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم می باشد. این آثار از اوست:

1- الجهه التقییدیه و التعلیقیه و

2- حاشیه بر تمام کتاب دو جلدی فصل الخطاب تویسرکانی.

کردی، 178- 177: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حرب بن اسماعیل سیرجانی

کنیه و نام و نسب کامل او ابومحمد یا ابوعبدالله هرب بن اسماعیل بن خلف خنظلی کرمانی است. از آغاز زندگی و محل تولد او اطلاع دقیقی در دست نیست، تنها می دانیم که او را در اواخر قرن دوم هجری تولد یافته است. برخی او را به شهر سیرجان منسوب کرده اند. آنچه مسلم است اینکه حرب کرمانی برای کسب علم مسافرت هایی کرده و در بغداد و دمشق در محضر فقها و محدثان روزگار خود تلمذ نموده و به جایگاه رفیعی در نزد هم مسلکان خویش دست یافته است. به گفته رجال شناسان سنی حرب کرمانی از محدثان و فقیهان بزرگ اهل سنت و از شاگردان خاص و راویان و ناقلان فقه احمد بن حنبل پیشوای فرقه ی حبنلی بوده است. یکی از مهم ترین ویژگی های علمی حرب آن است که پرش هایی در موضوعات گوناگون فقهی، رجالی، کلامی و اخلاقی بر احمد بن حنبل عرضه کرده و آنها را همراه با پاسخ ابن حنبل فراهم آورده است. چنان که کتاب مسائل حرب از نفیس ترین و گرانبهاترین کتاب های حنبلیان به شمار می رود و در دو مجلد بزرگ فراهم آمده است.

کردی، 181- 178: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسن بن حاج محمد حکیم کرمانی

وی در اصل از مردم کرمان بود که در مصر متولد شد و در حیل عال لبنان مسکن گزید. او کتابی به نام تسدید اللسان فی تجوید القرآن در نجف اشرف به در خواست یکی از دوستان خود نوشت که شامل یک مقدمه و چند باب و فصل و یک خاتمه است.

کردی، 195: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسن بن عبدالله کوهبنانی

ادیبی فاضل و آشنا به زبان عربی که نسبت حاج محمد کریم خان کرمانی و پسرش حاج محمد خان، بسیار ارادت می ورزید. او دیوان محمد کریم را به فارسی ترجمه کرده و در سال 1302 ق / 1884 م. به پایان رسانده است.

کردی، 197: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسن خطیب کرمانی

ظاهراً از خاندان خطیب کرمانی است که از سده دهم تا یازدهم هجری در آن سرزمین شهرت داشته اند و در کتاب مزارات کرمان از آنها یاد شده است. نام کامل او ظهیرالدین حسن بن ناصرالدین یحیی خطیب کرمانی است. معروف ترین اثر او کتاب مطالع الانوار فی شرح عشارق الانوار است که شرحی است بر کتاب مشارق الانوار شیخ رجب برسی و به فرمان شاه سلیمان صفوی انجام شده و در 18 ذی الحجه 1080 ق / 1670 م. از تالیف آن فراغت یافته است. کتاب دیگری دارد به نام الخطبه به عربی و فارسی اشعاری نیز از او روایت شده است. از این مرد کتابی نیز به نام ملخّص اللغات در اختیار علامه علی اکبر دهخدا بوده و از آن در یادداشت های خود به طور مکرر نقل قول نموده است. دهخدا در یکی از یادداشتها در وصف کتاب مذکور گوید: مخلص اللغات لغت عربی به فارسی و این کتاب خود در غایت اتقان است.

کردی، 202: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسن زاهدی کرمانی

او به القابی همچون «کیمیاوی» و «غریب» معروف است و ظاهراً از دانشمندان سده هفتم و هشتم هجری بوده است. او کتابی به زبان فارسی در اعمال معدنیات و علم و صنعت نوشته و نام آن را مقلاد الکنوز نهاده است. در اوایل این کتاب آورده است که وی در سال 723 ق / 1323 م. از سرزمین عراق به هندوستان مهاجرت کرده و به خدمت سلطان آنجا محمد بن تُغلقُ شاه پیوسته است و برای او کتاب مفتاح الرموز را در سال 726 ق / 1325 م. نوشته است و سپس این کتاب را برای او نوشته است و آن را بر شش باب و 27 فصل مرتب نموده است.

کردی، 203: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسین بن احمد صوفی کرمانی

او از جمله دانشمندان مسلمانان متبحّر در علم نجوم بوده است. سید بن طاووس (متوفی 664 ق / 1265 م.) عالم شیعی مذهب قرن هفتم هجری آثار و تصنیفاتی به او نسبت داده است که عبارتند از:

1- زیج مأمونی و صدری.

2- جداول تقریبات المیل.

3- الممّر السیّار و بعض الثوابت. بنا بر حدس فواد سزگین، حسین صوف کرمانی پیش از قرن پنجم هجری/ یازدهم میلادی می زیسته است.

کردی، 204: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسین بن عبدالعلی کرمانی

نام و نسب کامل او حسین بن عبدالعلی بن عبدالمحمود بن امیر احمد کرمانی طهرانی یزدی ملقب به موذن است. او در کرمان متولد شد، در تهران تربیت یافت. در یزد اقامت گزید. وی از شاگردان شیخ احمد احسائی بوده و وی را در آثارش در حدی بلیغ مدح و ستایش گفته است. در احادیث و روایات تتبع بسیار نمود و قصاید و سروده هایی نیکو به زبان فارسی دارد و در آنها «عاصی» تخلص نموده است. مولفات او به ترتیب مجالس خطباء و واعظان مرتب شده است. برخی از این مجالس، سخنرانی هایی است که وی در مسجد گوهرشاد مشهد رضوی رد فاصله سال های 1300 تا 1306 ه.ق/ 1882 تا 1888 م. ایراد کرده است. بیشتر سروده های او اخلاقی و عرفانی است و یا در مدح و مرثیه معصومان (ع) سروده شده است.

از جمله آثار اوست:

1- زاد المسافرین و معاد المهاجرین.

2- مائده العارفین.

3- مائده الصائمین، تالیف در 1299 ق / 1813 م.

4- صحبه الابرار و … .

کردی، 205: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسین بن محمد بن محمود کرمانی

وی از خطاطان سده نهم و دهم هجری است. وی کتاب ارشاد الاذهان علامه حلی را در سال 918 ق / 1512 م. کتابت کرده که نسخه آن هم اینک در کتابخانه توپ قاپوسرای استانبول موجود است.

کردی، 205: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حسین ماهانی

از خطاطان قرن چهاردهم هجری است. او مقدمه دیوان تاج الشعراء جیحون یزدی (متوفی1302 ه.ق) را کتابت کرده که نسخه آن در کتابخانه مجلس به شماره 5869 موجود است.

کردی، 206: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حکیم کرمانی

نامش امیرشهاب الدین است. وی کتاب شرف نامه مشیری را نگاشته است.

کردی، 206: 1388

فارس، کرمان، بزرگان، حمید الدین کرمانی

نام و نسب کامل وی حمیدالدین ابوالحسن احمدبن عبدالله کرمانی است. او یک دانشمند و نویسنده بزرگ روزگار خلیفه فاطمی مصر الحاکم بامرالله است. وی در دعوت اسماعیلی آن زمام مقامی والا و شایسته شناختن داشته است. تاریخ ها و وقایع نامه ها درباره ی او خاموش اند. در واقع اکنون درباره زندگی او هیچ اطلاعی جز آنچه مستقیماً از سخنان او بر می آید در دست نیست.

با وجود این می دانیم که وی نخستین داعی بزرگ ایران از شرق ایران بود که در قاهره پایتخت فاطمیان رحل اقامت افکند و تقریباً یقین داریم که از سوی رئیس جدید دعوت، که الحاکم بامرالله منصوب کرده بود به قاهره فرا خوانده شد. نویسندگان می گویند کرمانی عنوان «حجه العراقین» داشته است. اگر وی همچون ناصرخسرو دارای مرتبه «حجت» بوده در این صورت رهبری دعوت اسماعیلی در عراق عرب و عراق عجم (ایران) را خود بر عهده داشته و بالاترین مرجع محلی آن بوده است. آثار ایشان:

1- راحه العقل، این کتاب مشهورترین و مهم ترین اثر کرمانی است که بنابر شهادت خودش در سال 411 ق / 1020 م. در عراق آن را مورد تجدید نظر نهایی قرار داده است. این کتاب در سال 1983 م به کوشش و تحقیق مصطفی غالب و توسط انتشارات دارالاندلس الطباعه و النش و التوزیع به چاپ رسیده است.

2- معاصم الهدی و الاصابه فی تفصیل علی (علیه السلام) علی الصحابه.

3- المصبایع فی اثبات الامامه.

4- الرساله الدریه فی معنی التوحید و الموحّد و الموحّد.

5- الریاض.

6- المجالس البغدادیه و البصریه.

7- تنبیه الهادی و المستهدی.

8- اللقوال الذهبیه.

9- الرساله الزاهره فی جواب مسائل.

کردی، 213- 206: 1388