فارس، اصفهان، بزرگان (ک)

فارس، اصفهان، بزرگان، کمال الدین

کمال پسر جمال الدین عبدالرزاق است و جمال را دو پسر بوده، کمال الدین و معین الدین عبدالکریم که در جوانی بدرود حیات گفته و کمال را در مرثیه او اشعاریست.

کمال در 568 ه.ق در اصفهان متولد شد. آذر گوید اکابر صاعدیه به ترتیب او مشغول شدند و او را در مدح خاندان ایشان قصیدۀ غراست و در این قصیده در هر بیتی موئی لازم مندرج است و ممتنع الجواب. چه معانی بسیار و نازکیها درو درج کرده، خواجه سلمان و بعضی فضلا جواب این قصیده را گفته اند. در زمان این شاعر سلجوقیان عراق قدرتشان رو به ضعف نهاده بود. در نتیجه در 590 ه.ق سلطان تکش بن ایل ارسلان خوارزمشاه اصفهان را فتح و سلسله سلجوقی را منقرض نمود. کمال سلطان جلال الدین خوارزمشاه را نیز مدرح کرده و همچنین اتابکان فارس و سپهبدان طبرستان را در اشعار خود سروده است.

کمال از شاعران و قصیده سرایان معروف عراق در قرن هفتم بشمار می آید و از سخنگویان نامی زمان خود محسوب می شود. سبب ابتکار مضامین لقب خلاق المعانی یافته است. گویند در خاتمه حال به زهد و تجرید و توحید شایق شد و مرید شیخ شهاب الدین سهروردی شد. دیوانش را از دوازده تا پانزده هزار بیت نوشته اند. دولتشاه گوید دیوان کمال نزد فضلا قدری دارد و کمال او از وصف مستغنی است و شهرت سخن او در آفاق منتشر همواره فروماندگان را از اموال خود به طریق معامله دستگیری کرد و بعضی مردم اصفهان بدو بد معاملگی کردند و منکر شدند و او از آن مردم رنجید و درین باب در خدمت مردم اصفهان می گوید. او به وضع عجیبی شهادت یافت، سبب قتل او را چنین گویند که لشگر مغول به اصفهان آمد، کمال لباس فقر پوشیده؛ در خارج شهر زاویه اختیار کرد و چون لباس درویشی داشت، مغولان مزاحم او نشدند. در این محل چاهی بود و عده ای از اهالی شهر به سبب اطمینان و اعتمادی که به کمال داشتند، اموال خود را در آن چاه پنهان ساخته بودند. اتفاقاً مغول بچه سنگی در کمان گذاشته، به مرغی انداخت، زهگیر از دستش بیفتاد و به چاه رفت، به جهت برآوردن آن به چاه رفته و مالی فراوان دیدند. از این خدعه و تزویر بر کمال غضبناک شدند و به عذاب و شکنجه اش پرداختند و مطالبه مابقی مینمودند و تا آخرالامر شاعر معروف در نتیجه آزار و اذیت آنها شهید شد. این واقعه در دوم جمادی الاول 653 ه.ق اتفاق افتاده است.

نورصادقی، 217- 214 : 1316

فارس، اصفهان، بزرگان، کمال الدین حسین ضمیری

فرزند محمد. شاعر ادیب کثیرالشعر و از شعرای عهد صفوی است. اشعار زیادی سروده و آنها را در کتابهای چندی جمع آوری نموده که از آن جمله است: 1- آیینۀ خیال، 2- اسکندرنامه، 3- احیای کمال، 4- بدایع الشعر. در سال 973 ه.ق درگذشت.

مهدوی، 563- 562 : 1384

فارس، اصفهان، بزرگان، کلب علی اصفهانی

اصلش اصفهانی است اما در محله تبریزیان اصفهان یعنی عباس آباد می نشست. در زرگری و نقاشی چندان استاد بود که رشیدای زرگر بر وی حسد می برد. در شاعری نادر تخلص می کرد.

همایی، 364 : 1375