بندری، بندر دیر، بازی ها

بندری، بندر دیر، بازی ها، اِشکِله (مخفف خوشگله)

تعداد: گروهی/ جنس: هر دو/ محل اجرا: فضای باز/ زمان اجرا: فصل تابستان (عصرها)

نحوه بازی: ابتدا همۀ بازیکنان داخل یک کوچه یا میدانگاه می شوند. آن گاه دست های همدیگر را گرفته و دایره وار می ایستند. سپس یک نفر به عنوان پیش خوان انتخاب شده، ترانه میخواند و بقیه بازیکنان ضمن اینکه برخلاف جهت گردش عقربه های ساعت می چرخند، پس از هر قدم که هماهنگ با ترانه برمی دارند دست های یکدیگر را به شدت به طرف جلو پرتاب کرده، دست می زنند و جواب می دهند. پیش خوان: اشکله جونم، بازیکنان: اشکله، . . . بازیکنان این بازی را با اشتیاق و سر و صدای زیادی انجام می دهند و در هر نوبت یک نفر را به عنوان پیش خوان انتخاب می کنند.

قزل ایاغ، 91: 1379

بندری، بندر دیر، بازی ها، جهنم و بهشت

تعداد: گروهی/ جنس: هر دو/ محل اجرا: فضای باز/ اشیاء: دو چوب نازک 15 سانتیمتری

نحوه بازی: ابتدا از میان بازیکنان دو نفر به عنوان استاد انتخاب می شوند و دور از چشم دیگران روی زمین دو تا کوپ گل (تل گلی) می سازند. آن گاه دو عدد چوب پانزده سانتیمتری را که قبلاً تهیه کرده اند در دو کوپ گل فرو می کنند. با این تفاوت که سر یکی از آن ها را خیس کرده آن را بهشت می نامند و دیگری را جهنم.

هنگامی که دو استاد مشغول عملیات فوق هستند بازیکنان روی زمین چهار زانو نشسته و با انگشت شست، دو پایشان را طوری می گیرند که در حین بلندکردن از هم باز نشود. در این موقع دو استاد به طرف بچه ها می روند و یکی یکی آن ها را بلند می کنند و می آورند رو به روی دو کوپ گل می نشانند و در هر نوبت می پرسند: «کم جهنم، کم بهشت؟» (کدام جهنم، کدام بهشت؟) بازیکنان حق دارند یکی را انتخاب کنند. بعد دو استاد بازیکنان را از روی انتخابی که کرده اند رو به روی یکی از دو کپ گلی جدا از هم می نشانند.

بعد از پایان این کار در پیش روی همۀ بچه ها، دو چوب را از کوپ گلی بیرون می آورند و بدین ترتیب بازیکنان متوجه می شوند که بهشتی هستند یا جهنمی. در پایان جهنمی ها، بهشتی ها را به کول می کشند و مسافتی می برند و یا اینکه بهشتی ها، جهنمی ها را کتک می زنند. بازی به همین ترتیب ادامه می یابد.

قزل ایاغ، 99: 1379

بندری، بندر دیر، بازی ها، سلام سلامون خاله تی

تعداد: دو گروه/ جنس: دختران/ گروه سنی: نوجوانان

اشیاء: مقداری سنگ، چوب، پوست میوه، چند تکه پارچه، یک دستمال (به عنوان بقچه)

محل اجرا: فضای بسته

نقش ها: مادر و پسرهای او، پدر و مادر و دخترهایشان

نحوه بازی: موضوع و مضمون بازی، خواستگاری رفتن است. بدین ترتیب که ابتدا بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه مادر و پسرهایش و گروه دیگر پدر و مادر با دخترهایشان. بعد دو گروه به فاصله چند قدم از هم با چیدن سنگ برای خودشان خانه می سازند.

وقتی که کارهای ابتدایی بازی را انجام دادند از گروه اول مادر با یکی از پسرهایش برای خواستگاری به خانۀ گروه دیگر می روند وقتی به درخانه رسیدند وارد خانه می شوند و ضمن احوالپرسی دو مادر شعرهایی می خوانند و مادر دختر بهانه می آورد که پدر دختر در خانه حضور ندارد و وقتی برگشت بیاید. مادر و پسرها می روند و برای جشن عروسی وسایلی را که شامل مقداری سنگ و چوب و پوست و میوه و . . . است جمع آوری می کنند و آن ها را در دستمال می پیچند و باز به خانۀ دخترها می روند و دوباره همراه با شعر و سوال و جواب دختر مورد علاقه پسرشان را انتخاب می کنند و وسایل را به پدر و مادر دختر تحویل می دهند و دختر را با سلام و صلوات به خانه خود می برند.

این دختر را درخانه گذاشته و بلافاصله برمی گردند و از دختر دیگری برای پسر بعدیشان خواستگاری می کنند و به همین طریقه بازی را ادامه می دهند وقتی که آخرین دختر گروه دوم به خانۀ گروه اول آمد، دسته جمعی برای اظهار تشکر و قدردانی از پدر و مادر گروه دوم به خانۀ آنها می روند و بازی پایان می یابد.

قزل ایاغ، 110: 1379

بندری، بندر دیر، بازی ها، شِه پَهنو (در بندر دیر اصطلاحی است برای بازبودن بیش از حد پاها)

تعداد: گروهی/ جنس: هر دو

محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: یک نفر از میان بازیکنان انتخاب شده روی زمین می نشیند. آن گاه پایش را دراز کرده تا جایی که ممکن است آنها را باز می کند. کار بقیۀ بازیکنان این است که از روی پایش بپرند. وقتی که آخرین بازیکن پرید، نفری که روی زمین نشسته قوزک پای راستش را به طور عمودی روی انگشت شست پای چپ می گذارد و دوباره بازیکنان به نوبت از روی پایش می پرند. این بار انگشتان دست چپ را از هم باز کرده، انگشت کوچک را طوری روی انگشت شست پا می گذارد که شست دستش رو به آسمان قرار گیرد. دوباره بازیکنان می پرند. دراین موقع دست دیگرش را نیز به کمک می گیرد به طوریکه انگشت کوچک بر انگشت شست دست دیگر عمود گردد. طی این مراحل چنانچه پای یکی از بازیکنان ضمن پریدن با بدن نفری که نشسته تماس پیدا کند، آن بازیکن  می سوزد و باید به جای نفری که روی زمین نشسته، بنشیند و بازی به همین ترتیب از نو شروع می شود.

قزل ایاغ، 114: 1379