لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، آسیاب گبری

این اثر تاریخی در دامنه کوه «مدبه» و در جنوب قاضی آباد فعلی قرار دارد. مصالح به کار رفته در بنا سنگ و ملات است و آب آن در گذشته از رودخانه «گرگانه» تأمین می شده است. آسیاب گبری حدود 700 متر با مناره آجری و حدود 300 متر با گورستان شرق مناره فاصله دارد.

غضنفری، 59-58: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، پل دختر

این بنا در 110 کیلومتری جنوب خرم آباد و بر سر راه خرم آباد – اندیشمک واقع شده و با توجه به تزئینات آن می توان گفت که در دوره ساسانی بنا شده است. حوادث طبیعی و فرسایش باعث تخریب بیش از نیمی از پل شده است. طول پل حدود 270 متر بوده و چشمه طاق آن حدود 30 متر از سطح آب رودخانه ارتفاع دارد. در فرودست پل فعلی بقایای پل قدیمی تری نیز به چشم می خورد. پل دختر در گویش محلّی «کُرودِت» و در گویش لری «کرّ و دختر» به معنای پسر و دختر نامیده می شود.

غضنفری، 51-48: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، پل شکسته (طاق پیل)

طاق پیل یا طاق پل که در گویش محلّی «پیل اِشکسه» نامیده می شود، در دو کیلومتری غرب مناره آجری بر روی رودخانه خرم آباد بنا شده است. این پل دارای طولی حدود 230 متر بوده و در جهت شرقی– غربی ساخته شده است. ابعاد پاطاق ها و عرض چشمه ها برخلاف سایر پل های استان با هم تفاوتی ندارند. از ویژگی های این پل می توان به یکپارچگی پی پل و ساخت موج شکن ها به شکل ضلعی کشیده اشاره کرد. مصالح به کار رفته ملات و سنگ است.

غضنفری، 48-45: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، پل کشکان

پل کشکان در 52 کیلومتری خرم آباد بر روی رودخانۀ کشکان ساخته شده است. طول کلی پل حدود 323 متر و عرض گذر سطح پل حدود 6 متر است. براساس متن کتیبه کوفی در بدنه بنا تاریخ ساخت آن 398-388 هـ .ق ذکر شده ولی براساس اسلوب معماری و شیوه سنگ کاری، خصایص معماری دوره ساسانی در بنای پل کاملاَ مشهود است. این پل در مسیر راهی باستانی که از شرق استان وارد دره تاریخی خرم آباد شده و به سمت غرب کشیده شده قرار دارد.

غضنفری، 55-51: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، سنگ نوشته

این اثر تاریخی که به شکل هرم ناقص با قاعده نامنتظم است، در خیابان شریعتی خرم آباد قرار دارد. متن کتیبه به خط کوفی نوشته شده و مفاد آن مبتنی بر ممنوعیت ارتکاب برخی سنت های ناپسند بوده و بر بخشش علف چر منطقه شاپور خواست نیز حکایت دارد و در آن تاریخ 513 هـ .ق ثبت شده است. ارتفاع کلی کتیبه با  احتساب پله های جانبی 344 سانتیمتر است. ابعاد سطح قاعده 211×230×180×236 سانتیمتر و ابعاد سطح فوقانی 230×180×236×188 سانتیمتر می باشد.

غضنفری، 63-62: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، قلعه فلک الافلاک

بنای اولیه این دژ که بر روی تپه ای باستانی بهمین نام در مرکز شهر خرم آباد قرار دارد، مربوط به دوره ساسانی می باشد و در منابع مکتوب از آن با عناوین دژ شاپور خواست یا سایرخواست، دزبر، قلعه خرماباد و قلعه فلک الافلاک یاد شده است. در مجاورت این تپه و قلعه تاریخی غارهای مسکون پیش از تاریخ درۀ خرم آباد و چند اثر فرهنگی دورۀ تاریخی وجود دارد. مساحت محوطه 400×300 متر و قلعه هشت برجی آن 5300 مترمربع است. مصالح به کار رفته در بنا، خشت، آجر، سنگ و ملات می باشد.

غضنفری، 45-41: 1372

لر، لر کوچک، خرم آباد، آثار باستانی، گرداب سنگی

این بنا احتمالاً در دوره ساسانی و گرداگرد چشمه ای فصلی در شمال غرب شهر خرم آباد ساخته شده است. گرداب حدود 20/20 متر قطر و از داخل تا کف حدود 30/10 متر ارتفاع دارد. مصالح به کار رفته در ساخت آن سنگ و ملاط می باشد. پیرامون دیواره بنا چند دریچه توزیع و خروج آب با ابعاد و ارتفاع مختلف و در جهات گوناگون تعبیه شده است.

غضنفری، 58: 1372