قوم بلوچ، مراسم مذهبی

بلوچ، مراسم، مولود

بلوچ ها برای دراویش با کرامت و بزرگان و پیران طریقت احترام زیادی قائل هستند و به آنان مشایخ می گویند. اماکن متبرکه و قبور اولیاء در میان مردم بلوچستان زیارتگاه محسوب می شود و هر ساله به مناسبت تولد و سایر مناسبت هایی که به این مشایخ مربوط می شود، مراسمی در مکان های مختلف برگزار می گردد. بلوچ ها معتقدند چنانچه کسی درباره مراجع تقلید تردید کند و به آنان ناسزا بگوید و در حق آنان بی حرمتی نماید مشایخ او را بیمار می کنند که در آنصورت برای بهبود بیمار باید مجلس مولود برپا ساخت.

افشار (سیستانی)، 343: 1371

بلوچ، مراسم، مولود بزرگداشت شیخ عبدالقادر گیلانی

هر ساله به منظور بزرگداشت شیخ عبدالقادر، مراسمی به نام مولود در نقاط مختلف برپا می شود که یکی از بزرگترین و دیدنی ترین مراسم بلوچ ها و سیاهان در بلوچستان است. در این جشن ها، پیرمجلس – که خلیفه نام دارد – با چند پیر دیگر و یک نفر به نام مستان که مأمور فروکردن کارد و سیخ و خنجر به بدن خود می باشد، همراه چاوش در یک صف می نشیند و در مقابل آن ها مریدان و پیروان شیخ عبدالقادر قرار می گیرند.

نخست خلیفه (پیر) خواندن دعا و شعر را آغاز می کند و چاوش (دستیارانش) آن را تکرار می کند. سپس همه مریدان با هم آن را تکرار می کنند. در این مجلس از یک دهل کوچک و سه یا چهار دف یا سما استفاده می شود.

هنگامی که نوای دف، شعر، دهل، سرود، اوراد و دعاها طنین انداز شد، همگی به آواز بلند آن را می خوانند و در مجلس این شیخ مریدان دو زانو می نشینند و خلیفه چنین می خواند: «بسم الله، بسم الله یا بسم الله وسلم اللهم صل و آل محمد صلوات الله علی آل نبینا امام الانبیاوالمرسلینا». نخست خلیفه و پس از او چاوش و سپس همه مریدان با هم آن را تکرار می کنند و خود را به طرف زمین خم می نمایند و پشت دست خود را به زمین می زنند و سپس با مشت به سینه خود می کوبند. در این هنگام اگر کسی به حرکات مرید بخندد و به اعتقاد آنها مشکوک شود و در اعتقاد به شیخ عبدالقادر تردید نماید، خلیفه یکی از مریدان را به آتش شعله ور می اندازد تا اعتقاد شخص مشکوک را جلب نماید.

هنگامی که مجلس به اوج هیجان می رسد، مستان با اشاره چاوش در حالی که به بدن خود، حرکات تند و شدیدی می دهد به هوا می پرد و کارد یا خنجر به شکم خود فرو می کند تا از ناحیه کمر او بیرون آید. در این حال همه با هم آواز می خوانند و مستان دوباره به هوا می پرد و خنجر را از بدن خود بیرون می کشد.

افشار (سیستانی)، 344-343: 1371

بلوچ، مراسم، مولود، مولود سیدغلام رسول

هر ساله از 24 ذیقعده به مدت هفت شب برای وی سیدغلام رسول مولودی برپا می شود که از دیدنی ترین مجالس مولود است. در مجلس مولود او از یک دهل بزرگ رحمانی و دو تا دهل کوچک و یک قره نی (زمر) استفاده می شود. متولّی این زیارتگاه، مردی به نام «پنجشنبه» است. روایت شده است که شیخ در شب عروسی خود ناگهان غیب می شود و همان جایی را که سید در آن جا غیب شده است. به جای مقبره او به حساب آورده اند و زیارتگاه او قرارش داده اند. این شیخ دارای پیروان زیادی است و اعتقاد مردم آن چنان است که یکی از بزرگترین سوگندهای آنان، با نام سیدغلام رسول انجام می شود.

افشار (سیستانی)، 345: 1371