مازنی، یوش (نور)، بازی ها، تب کا (توپ بازی)

تعداد:  10 – 12 نفر

جنس: هر دو

اشیاء: تب (توی که با نخ ابریشمی بافته می شود و توی آن را با کهنه پر می کنند)، یک چوبدستی به طول یک متر که سری پهن دارد.

محل اجرا : فضای باز

نحوه بازی : ابتدا دو تن از بازیکنان را که از بقیه قوی تر هستند، انتخاب می کنند. سپس بازیکنان دو به دو شده برای خود نام های مستعار انتخاب می کنند و نزد سردسته ها می روند و نام مستعار خود را می گویند و به این ترتیب سردسته ها آنها را انتخاب می کنند. سپس به وسیله شیر یا خط مشخص می شود که کدام گروه باید بازی را آغاز کند. گروه برنده در گل (محل پرتاب توپ) که گهن (گون) خوانده می شود، قرار می گیرد. این گروه چوب را در دست دارد. از طرف گروه دیگر، بازیکنی به نام مین تپ دی (پرتاب کننده توپ) به قسمت بالایی زمین فرستاده می شود تا توپ را برای کسی که چوب در دست دارد پرتاب کند. این بازیکن توپ را بالا می اندازد و بازیکن گروه گروه رقیب با چوب محکم زیر آن می زند و توپ را به جلو پرتاب می کند. او باید توپ را طوری با چوب بزند که گرفتن آن برای گروه رقیب به سادگی امکان پذیر نباشد، تا او بتواند در این فاصله به مکانی که مشخص کرده اند برود و برگردد. اگر افراد گروه رقیب بتوانند توپ را در هوا بگیرند و با آن، بازیکن گروه برنده را که در حال دویدن است. بزنند جای دو گروه عوض خواهد شد. سردستۀ هرگروه حق دارد شش بار توپ را بزند و یاران سوختۀ خود را دوباره به بازی بر می گرداند. در صورتی که سردستۀ نتواند با شش پرتاب یاران خود را به بازی برگرداند یاران سوخته از زمین تپ دی اجازه می گیرند که به گل باز گردند یا ده قدم جلوتر بروند. مین تپ دی ابتداد موافقت نمی کند و توپ را به یکی از یاران خود پاس میدهد و به افراد گروه مقابل اجازه رفتن می دهد. بازیکنی که توپ دارد باید آنها را با توپ بزند. اگر توانست، گروه او برنده است و به جای دسته مقابل در گل قرار می گیرد.

قزل ایاغ، 645: 1379

مازنی، یوش (نور)، بازی ها، تُرنابازی

نام دیگر بازی: دُرنه بازی

تعداد: گروهی

جنس: هر دو

گروه سنی: بزرگسالان

اشیاء: وزیل (قطعه ای استخوان مفصل گوسفند)، ترنا (شال کلفت که در هم پیچیده شده است)

محل اجرا: فضای بسته

نقش ها: شاه، وزیر، میرغضب، دزد

نحوه بازی: چهار طرف “وزیل” را نامگذاری میکنند و به عنوان تاس از آن استفاده می کنند. بازیکنان آن را می ریزند تا نقش هر یک مشخص شود. ابتدا باید تکلیف شاه روشن شود یعنی اگر کسی وزیر بیاورد وزیر شدن او منتفی است چون هنوز شاه مشخص نشده است. بعد از مشخص شدن نقش ها، وزیر دزد را می گیرد و شاه برای او مجازات تعیین می کند و میرغضب آن حکم را اجرا می کند. گاه مجازات در حد رقصیدن و خواندن و ادا در آوردن است و گاه جنبۀ تنبیه بدنی دارد که در این صورت جلاد با تُرنا به جان دزد می افتد .. زیرکی شاه در تعیین مجازات های جالب است و به شیرینی بازی می فزاید.

قزل ایاغ، 647: 1379

مازنی، یوش (نور)، بازی ها، زوزو

تعداد: حداقل 2 نفر

جنس: هر دو

اشیاء: دو عدد چوب کوتاه بیست سانتیمتری، چوب بلند یک متری، دو عدد آجر یا سنگ

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و یک گروه به حکم قرعه مسئول پرتاب می شود. چوب کوچک را روی دو آجر قرار می دهند و یکی از بازیکنان گروه اول با چوب بلند چوب کوتاه را پرتاب می کند. بازیکنان گروه دیگر باید چوب را پس از گرفتن طوری به طرف مبداء پرتاب بیندازند که به چوب بزرگ اصابت کند. اگر در این کار موفق شوند، جای گروه دیگر را می گیرند. در این نوبت افراد تیم دوم که در جایگاه پرتاب قرار دارند، باید چوب کوتاه را به دفعات با چوب بلند به دور دست پرتاب کنند (چون در هر کجا می افتد از همان جا مجدداً توسط بازیکن دیگر پرتاب می شود). وقتی چوب به انتهای محوطه بازی رسید. افراد گروه مقابل باید چوب کوتاه را برداشته و با یک نفس زو بکشند و خود را به خط شروع بازی برسانند اگر همه توانستند این مسافت را طی کنند بی آنکه نفس تازه کنند، جای بازی عوض می شود، اما اگر موفق نشدند باید از جایی که نفس کشیده اند تا خط شروع به بازیکنان حریف کولی بدهند.

قزل ایاغ، 664: 1379

مازنی، یوش (نور)، بازی ها، کیّوک

تعداد: گروهی حداقل 4 نفر

جنس: هر دو

اشیاء: طنابی به طول 5 – 6 متر

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: کیوک در اصطلاح محلی به اسبی گفته می شود که در خرمن کوبی به دور دایره میگردد. برای انجام بازی، دایره ای روی زمین می کشند. یک نفر در وسط دایره به طور ثابت می ایستد و تا پایان بازی نباید از آنجا خارج شود. نفر دیگر طناب را که طول آن برابر شعاع دایره است، در دست می گیرد و روی خط دایره گشت می زند. دو بازیکن دیگر در خارج از دایره در جای نامشخص حرکت میکنند و مترصد آن هستند که خود را به فرد داخل دایره برسانند و بر دوش او سوار شوند. فرد طناب به دست، سعی می کند آنها را با طناب براند. اگر یکی از آن دو نفر بتواند، آنکه طنابی به او بخورد، بر دوش فرد داخل دایره یا فرد طناب به دست سوار شود تا موقعی که پایش به زمین نرسیده، برنده است و می تواند سوار باقی بماند، ولی اگر پایش به زمین بخورد سوخته است و باید جایش را با همان بازیکن عوض کند.

قزل ایاغ، 678: 1379