لر، لر بزرگ، عشایر بختیاری، بزرگان ادبی

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آبق

میرزا ابوالحسن چالشتری (ت: 1210 ه.ق، ف: 1290 ه.ق. م ت: چالشتر) از فرزانگان و افراد صاحب ذوق سرزمین چهارمحال بوده است. پس از آموزش علوم مقدماتی در زادگاه  برای تکمیل تحصیلات خویش راه اصفهان را در پیش گرفت. حضور در اصفهان این امکان را به او داد تا بتواند در انجمن های ادبی وارد شده و استعدادهای خود را به منصه ظهور برساند. در این نشست ها تخلص «آبق» را انتخاب نمود.

بهرامی 17 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آتش

میرزا حسن (ت: 1283 ه.ق، ف: 1343 ه.ق)  فرزند حاج میرزا آقا بروجنی متخلص به «آتش» و معروف به «آتش اصفهانی» و «آتش بروجنی» در سال پای به عرصه گیتی نهاد. علامه دهخدا زادگاه او را حله و مسکنش را فریدن اصفهان دانسته، در حالی که ابوالفتح اوژن با اطمینان زادگاه او را اصفهان و اجدادش را چهارمحالی ثبت نموده است. به هر حال میرزا ابوالحسن که در سرزمین چهارمحال بختیاری ظهور کرد، توانست در غزلسرایی شهرت فراوانی به دست آورد.

بهرامی 19 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آشِم

حاج میرزا ابوالفتح چالشتری (ت: 1214 ه.ق، ف: 1276؟؟. م ت: چالشتر ) از شاعران گمنام سرزمین چهارمحال بختیاری است. وی در سال در چالشتر پا به عرصه گیتی نهاد. نوحه سرایی های میرزا ابوالفتح که از جمله بهترین یادگارهای او هستند هنوز سالها پس از مرگش در میان عاشقان اهل بیت ورد زبانهاست.

بهرامی 20 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آزاده

حاج مهدی خان آزاده چالشتری (ت: 1311 ه.ق، ف: 1384، ه.ق) از بزرگمردان خطه ادیب پرور چالشتر است. وی فرزند عزیزاله خان سرهنگ بود. علاوه بر دیوان سه هزار بیتی چاپ نشده، این آثار نیز از اوست: سفرنامه کوهرنگ (قصیده ای توصیفی و مطول ) ، منظومه ژاله و لاله، سرگذشت دو دختر رشتی(منظوم)، منظومه پهلوی نامه.

بهرامی 25 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آزاده

مرتضی چالشتری (ت: 1337 ه.ق) فرزند حاج مهدی خان از دیگر افراد اهل ذوق و ادب در دیار چهار و محال است. پس از طی کردن تحصیلات مقدماتی در زادگاه و تکمیل آن در شهر کرد و اصفهان سرانجام وارد دانشکده افسری شد و از آن پس لباس نظامی بر تن کرد. با این وجود گهگاه اشعاری می سرود و در آنها «آزاده » تخلص می کرد.

بهرامی 27 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آشفته

حسینعلی آشفته (ف: 1302 ه.ق. م ف: سامان) یکی از شاعران گمنام چهارمحال و بختیاری است. وی از اعضای انجمن ادبی ابوالفقرا بوده است. آرامگاهش در قبرستان لسان الارض شهرسامان هنوز باقی است. آشفته در شعر از خاقانی تقلید می کرد عمان سامانی در قصیده انجمنیه خود از او یاد کرده است.

بهرامی 30 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آصف

میرزا آصف قهفرخی (ت: 1254 ه.ق، ف: 1329 ه.ق. م ت: قهفرخ) از شاعران والامقام و ادیبان برجسته یک قرن اخیر است که متاسفانه نزد بیشتر اهل ادب ناشناخته و گمنام مانده است. او در راه عرفان قدم نهاد و به اکتساب معارف از بزرگان پرداخت. آصف نتوانست سروش نامه را که در احوال انبیا به نظم درآورده بود به اتمام برساند.

بهرامی 31 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، آل ابراهیم

باقر آل ابراهیم(ت: 1323 ه.ق  . م ت: شهرکرد) فرزند شیخ محمد ابراهیم نجمی دهکردی است. اجداد او همه از عالمان و مجتهدان روزگار به شمار می رفتند. پدرش نجمی نیز از شاعران مداح اهل بیت بوده است.

باقر تحصیلات مقدماتی را از نزد ملاعلی (محمدعلی ضیایی) معروف به جناب فاضل آغاز کرد و سپس وارد مدرسه بختیاری شد، مرحله مقدماتی را به پایان رساند. از آن پس برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت تا اینکه در این شهر موفق به اخذ دیپلم گردید و به تدریس در مدارس این شهر پرداخت. چند سال بعد وارد دانشسرای عالی شد و در رشته ادبیات و فلسفه به تحصیل پرداخت. سرانجام دکتری زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت کرد و سال ها همراه برادرش دکتر کاظم آل ابراهیم در موسسه دهخدا به کار استخراج لغت پرداخت و در کنار آن تدریس در دانشگاه را انجام داد.

بهرامی 96 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، احمد بابادی

احمد جهانی بابادی (ت: 1366 ه.ق. م ت: بخش لالی مسجد سلیمان) متخلص به «احمد» از تیره میرقائد بابادی است. تا کلاس دوم ادبی درس خواند . شعر را از سال 1349 آغاز کرد. کمتر به فارسی و بیشتر به لری می سراید.

بهرامی 37 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، احمدی

یکی از افراد با فرهنگ و ادیب بختیاری عبدالحسین احمدی (ت: 1321 ه.ق. م ت: روستای چال سیاه) فرزند حاج ابوالفتح احمد خسروی بود. او پس از تکمیل تحصیلات خود به استخدام وزارت دادگستری درآمد و وکالت دادگستری را عهده دار گردید. در مجلات ارمغان، وحید و دیگر جراید آن روزگار در جوانی شعر چاپ کرد. او دیوانی بالغ بر هشت هزار بیت در قالبهای مختلف داشت که به چاپ نرسید.

بهرامی 40 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اختری

محمدهاشم بروجنی (ت: 1385 ه.ق، ف: 1336 ه.ق. م ت: بروجن، م ف: شهرکرد) متخلص به «اختری» ادیب و شاعر خوش ذوق چهار محال است. او حرفه رنگرزی را پیشه خود ساخته بود. آشنایی با ترکیب رنگها در طبع شاعری وی اثر گذاشته تا جایی که همچون کسایی مرزوی می توان به خاطر توصیفات زیبا و دلپذیر به او «نقاش چیره دست طبیعت» لقب داد.

بهرامی 44 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اخگر

حاج میرزا حسین خان (ت: 1319 ه.ق. م ت: اصفهان) فرزند مرحوم حسن آتش بروجنی از شعرای بزرگ چهارمحال و بختیاریست. در خدمت اساتید وقت تحصیلات خویش را به پایان رسانید و پس از چندی در انجمن ادبی مرحوم شیدا وارد شد و تخلص «اخگر» را برای خود برگزید.

بهرامی 46 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ادیب

میرزا عبدالحسین فرهمند (ت: 1317 ه.ق ، ف: 1353 ه.ق. م ت: بروجن، م ف: قبرستان تکیه اصفهان) معروف به ادیب الممالک و متخلص به «ادیب» فرزند حاجی میرزا خلیل خان (بنان السلطنه) بود. ادیب فعالیتهای ادبی وسیع خود را با انتشار مجله ای به نام تحفه الادبا در سال 1335 ه.ق آغاز کرد. و چند سال بعد دو روزنامه مداین و گیتی نما نیز با مدیریت او انتشار پیدا کرد.

او که از افراد برجسته عصر خود بشمار می رفت، از طرف دولت وقت به عنوان صاحب منصب حکومت در چهار محال انتخاب گردید. ادیب سال هایی که انجمن ادبی اصفهان به علت تنگدستی مرحوم شیدا تعطیل شده بود، با سرمایه خود آنرا به طرز آبرومندی در خانه خویش دایر نمود و دوباره شعرا و ادیبان منطقه را گردآورد. از ادیب رساله ای با نام جشن جغدها منتشر شده است.

بهرامی 47 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ارشدی

عزت الله ارشدی بختیاری (ت: 1305 ه.ش) از شاعران برجسته بختیاری است. وی فرزند علی اکبر خان سام لشکر و از خانواده طهماسب خان راکی است. از سوی مادر نیز نسبش به فتح اله خان ضیغم السلطنه (سردار ارشد) می رسد. او تا حد دیپلم ادبی به تحصیل پرداخت. و پس از بازنشستگی از وزارت کار و امور اجتماعی در سال 1361 تاکنون به تنظیم و سرودن آثار شعری خود مشغول گشته است.

بهرامی 49 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اشراقی

امیرقلی اشراقی (ت: 1337 ه.ق. م ت: بروجن) شاعر غزلسرا و برجسته بختیاری است. دوران ابتدایی را در مدرسه ای که شهاب السلطنه تأسیس کرده بود با موفقیت پشت سر نهاد. سپس برای ادامه تحصیل به اصفهان عزیمت کرد. او که از خوشنویسان سرشناس زمان خود به شمار می رفت توانست با نشان دادن لیاقت خود تصدی عناوین مهمی را در منطقه به عهده بگیرد.

بهرامی 60 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اعظم

علیقلی خان بختیاری فرزند حسین خان امیر لشکر شاه طهماسب صفوی بود. دیوانش قریب دو هزار بیت شعر داشت. وی تخلص «اعظم» را برگزید. نام او در برخی تذکره های قدیمی همچون نشتر عشق، ید بیضا و صبح گلشن نیز آمده است.

بهرامی 62 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اَغِثنی

ملا لطفعلی صیفوری آرپناهی (ت: 1305 ه.ق، ف: 1392 ه.ق) معروف به «میرزای بختیاری» و متخلص به «اغثنی» شاعر و عارف بزرگ بختیاری است. پدرش میرزا حاتم از نیکمردان و با سوادان ایل بود که در منطقه عشایری کیسید آرپناه زندگی می کرد.

در پنج سالگی نزد عموی خود میرزا ابوالقاسم صیفوری به مکتب رفت و به واسطه استعداد زاید الوصفی که در پیر و جوان طایفه اش وجود داشته و دارد؛ به طوری که آنهار را «آرپناهی نخوانده ملا» لقب می دهند، قرآن را حفظ کرد. دفتر شعری نیز در زمینه عرفان و آمیخته به پند و حکمت دارد.

علاوه بر دفتر شعرش دفتر دیگری به نام اصول ملهمه الاولی از او پیدا شده است که تاریخ کتابت آن 1369 ه.ق می باشد. موضوع این دفتر برخی مسائل نجومی و پیش گویی هاست. در سال 1376 ه.ش کنگره بزرگداشت این شاعر در مسجد سلیمان برگزار گردید.

بهرامی 64 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، افسر

بدون شک معروفترین و برجسته ترین شاعر بختیاری را باید داراب افسر بختیاری (ت: 1279 ه.ش، ف: 1350 ه.ش. م ت: چغاخور) دانست که سالهای سال است اشعار وی ورد زبان زن و مرد و خرد و کلان می باشد. او فرزند اصلان خان از طایفه زراسوند تیره احمد خسروی است. مادرش نیز بی بی گوهر دختر حسینقلی خان ایلخانی بود. از سی سالگی سرودن شعر را آغاز کرد. در زمان حیاتش به همت عبدالحسین سپنتا در سال 1344 ه.ش مجموعه اشعار او انتشار یافت.

بهرامی 69 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، افسرده

شاعره گمنام بختیاری خانم ویکتوریا اسفندیاری (ت: 1347 ه.ق) فرزند عبدالکریم خان (سالار ارفع) در خانواده ای اهل شعر و ادب دیده به جهان گشود. بعد از مرگ پدرش در سال 1363 ه.ق تخلص «افسرده» را برای خود برگزید و کمتر در مجالس شعر ظاهر گشت.

بهرامی 76 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، افسرده

مریم سحرابی (ت: 1325 ه.ق) از زنان سخنور ایل بختیاری و از طایفه زراسوند تیره مشهور بود. او در گلدوزی و قالی بافی نیز مهارت داشت. علت انتخاب تخلص «افسرده» شکست روحی این شاعره با ارزش می باشد.

بهرامی 77 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، افلاکی

اسماعیل سامانی (ت: 1306 ه.ق. ف: 1325 ه.ق .م ت: سامان) متخلص به «افلاکی»  است. تحصیلات مقدماتی خود را در محل تولد خویش به انجام رسانید و از اوان جوانی به سرودن شعر پرداخت. آرامگاه وی در سامان زیارتگاه مشتاقان شعر و ادب است.

بهرامی 79 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اکبری

حاج منوچهر اکبری بروجنی (ت: 1316 ه.ش)  فرزند ابوالقاسم اکبری است. خانواده او از طایفه ایلخاص باصری ساکن ده بید فارس بوده اند که بهار و تابستان را در حومه بروجن می گذراندند. چند دفتر از سروده های او مانند مجموعه ای با عنوان  ندای بختیاری  حاوی 85 غزل و قصیده، قطعه و مثنوی در دست چاپ است.

بهرامی 80 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، امام

آقا سید کمال الدین امام قهفرخی از شاعران برجسته چهارمحال بختیاری است که عمر خویش را صرف بیان احساسات و عواطف درونی خویش در قالب اشعاری مختلف کرده است. دیوانی حاوی انواع شعر از غزل و قصیده گرفته تا رباعی و مفردات دارد.

بهرامی 87 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، امامی

حاج سید محمد باقر امامی (ت: 1300 ه.ق، ف: 1367 ه.ق . م ت: شهر کرد)  فرزند سید محمد جواد امام جمعه و مجتهد معروف از روحانیون بزرگ شهر کرد بود. سپس برای کسب معقول و منقول به اصفهان رفت و بعد از فراغت از تحصیل به زادگاهش مراجعت کرد و پس از فوت پدر به عنوان امام جمعه شهر انتخاب شد. از جمله اقدامات او افتتاح و راه اندازی مدرسه امامیه شهر کرد جهت تحصیل طلاب علوم دینی بوده است. دیوان شعری مشتمل بر سه هزار بیت از او باقیمانده است .

بهرامی 89 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اوژن

ابوالفتح اوژن (ت: 1324 ه.ق، ف: 1360؟؟)  فرزند هادی خان ایل بیگی از یک خانواده بختیاری است. بعد از گذراندن مرحله مقدماتی در زادگاه برای ادامه تحصیل به اصفهان و سپس به دارالفنون تهران رفت. او سال 1353 ه.ق وارد دانشکده افسری شد و چندی بعد به درجه سرهنگی رسید.

اوژن به سبب عشق به زاد و بوم خویش با استفاده از تذکره مخزن الدرر عمان ساسانی کتابی را به نام تاریخچه و شرح حال عرفا و شعرای دو قرن اخیر چهارمحال  و بختیاری تألیف نمود که زندگی نامه 168 نفر از سخنوران منطقه را شامل می شد که منبع مهمی برای همه کتب بختیاری بخصوص این اثر می باشد. از آثار دیگر سرهنگ اوژن باید تاریخ بختیاری او را نام برد. علاوه بر این دو کتاب اوژن کار ترجمه برخی آثار شکسپیر نظیر قصه زمستانی، توفان، دو جوان ، همان که دلت می خواهد، خاطرات گذشته و داستان ماهرخ و ماهیار را نیز انجام داده است. اوژن ابتدا «محزون» و سپس «اوژن»  تخلص می کرد.

بهرامی 90 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ایزدپناه

امان اله سهرابی (1305 ه.ق، م ت: ییلاق (چهارمحال )) از طایفه زراسوند بختیاری متخلص و معروف به «ایزد پناه» از شعرای شیرین سخن و باذوقی است که بجز چند سال آن هم در مکتب خانه محل درسی نخوانده بود. هم به فارسی و هم به لری شعر می سرود.

بهرامی 93 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بت شکن

آقاجلال الدین (ت: 1293 ه.ق. ف: 1346 ه.ق . م ت: شهرکرد) متخلص به «بت شکن » برادر شیخ محمد ابراهیم نجفی شاعر عارف و از خاندان سکوت عالیشاه است. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در اصفهان برای مدت هیجده سال به شهر نجف رفت و در آنجا شاگرد جناب آخوند ملامحمدکاظم خراسانی شد و پس از فراغت از تحصیل از طرف استاد خویش مأموریت یافت تا مردم غرب ایران را به قیام و مجاهدت در نهضت مشروطیت تشویق نماید.

او را به جرم عدم موافقت با قانون نظام وظیفه به طرز فجیعی به قتل رساندند. در جریان غارت خانه و کاشانه اش اشعار و نوشته های او را نیز از بین بردند. او از حافظان قرآن و کتب اربعه حدیث بود و در خوشنویسی نیز مهارت فوق العاده داشت و به عکاسی و نقاشی می پرداخت.

بهرامی 97 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بختیار

علی اصغر خان (ت: 1310 ه.ق، ف: 1330 ه.ق) نوه امامقلی خان حاج ایلخانی از مردان دانشمند بختیاری بود. وی علاوه بر آنکه در تیراندازی و سواری سرآمد همگنان خویش بود، در کسب علم و پرداختن به ادبیات نیز مایه افتخار سرزمین بختیاری است. او در شعر «اصغر» و «بختیار» تخلص می کرد.

بهرامی 98 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بختیاری اهوازی

وی از شاعران دستگاه حکومتی آل بویه عراق بود که بین سالهای 320 تا 448 ه.ق  به نظم اثر معروف یوسف و زلیخا مبادرت کرد . لیکن افسوس که امروز از این کتاب ارزشمند اثری در دست نیست.

در مقدمه نسخه خطی یوسف و زلیخای منسوب به فردوسی در کتابخانه موزه بریتانیا آمده است که بختیاری پس از ابوالموید و پیش از امانی می زیست و جوانی خوب روی بوده است و برای اشعار خویش ثنا و پاداش بسیار دریافت کرد، او در سال 380  یوسف و زلیخا را به نظم کشید.

بهرامی 100 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بروجنی

مرتضی عباسی (ت: 1318 ه.ق، ف: 1372 ه.ق) از شاعران بروجن چهارمحال بختیاری است. او به مکتب خانه رفت و به یادگیری تلاوت قرآن و خواندن و نوشتن پرداخت. «افسر بروجنی» توفیق نیافت تا اشعار خود را گردآوری کند.

بهرامی 75 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بروجنی

اکبری بروجنی از شاعران معاصر بروجن است که از زنگی وی هیچ اطلاعی در دست نیست. تنها جزوه کوچکی از اشعارش چندین سال پیش تحت عنوان رفیق خیانتکار منتشر شده است.

بهرامی 86 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بسحاق

امیرحسین بسحاق (ت: 1305 ه.ش. م ت: قریه باوکی الیگودرز) فرزند غلامشاه از طایفه باک از تیره های میوند چهارلنگ بختیاری است. عموی او مرحوم میرزا مهدی خان ملقب به ضیغم الممالک نویسنده جزئی از ملحقات تاریخ بختیاری تألیف سردار اسعد است. از همان کودکی بسحاق را به آموختن تشویق و ترغیب نمود.  او در سال 1327 در شهرستان اراک موفق به اخذ دیپلم شد. اشعار او همواره زینت بخش هفته نامه نوید اراک و سالنامه انجمن ادبی اراکی های مقیم تهران می باشد. او کتابی با نام تاریخ و جغرافیای الیگودرز و همچنین مجموع 28 قطعه شعر مولودیه و رثایی درباره چهارده معصوم علیه السلام را در دست چاپ دارد.

بهرامی 102 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، برجیس

ابوطالب برجیس (ت: 1291 ه.ق)  فرزند میرزا محسن (غواص) شاعر نام آور تهفرخ است. او تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش آغاز نمود و سپس برای تکمیل اندوخته های خود به اصفهان رفت و توانست با استفاده از استعداد و پشتکار خود در ادبیات فارسی و عربی سرآمد همگنان خود شود. برجیس پس از آن به زادگاه خویش برگشت و به تأسیس انجمن ادبی تهفرخ همت گماشت. همچنین تأسیس مدرسه سعادت قهفرخ به عنوان نخستین مدرسه به سبک جدید در چهارمحال از افتخار آفرینی های دیگر اوست.

بهرامی 108 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، برهانی

حکیم عبدالرزاق چالشتری (ت: 1265 ه.ق، ف: 1334ه.ق. م ف: چالشتر) از شاعران بزرگ قلمرو چهارمحال بختیاریست. همچون برادرش عبدالخیل (شعاع) از ذوق و قریحه ای والا برخوردار بود، به گونه ای که دهقان سامانی درباره او گفته است:

«نوجوانی به نام برهانی   شاعری خوبتر زخاقانی »

بهرامی 111 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بنجیر (ابو حفض خوزی)

ابوحفص فرزند عبدالله بن یقظان متخلص به «بنجیر» مشهور به منجی اول ایذه ای از بزرگترین عرفا و صوفیان قرن پنجم هجری است. در کتب و تذکره های مختلف مدت عمر و سال تولد او را با ارقام گوناگون ثبت کرده اند. مولف عرفات مدت عمر او را هشتاد و پنج و رضا قلیخان هدایت  در ریاض العارفین آنرا هفتاد و پنج و در مجمع الفصحا هفتاد نوشته شده است.

او با شیخ ابوسعید ابی الخیر (متوقی به 440 ه.ق ) معاشرت داشت. عبدالله بر جمیع علوم متداول آن زمان و برخی علوم غریبه احاطه داشت و تسخیر روح می نمود و به همین جهت لقب «شیخ جن و انس» گرفت.

بعد از مرگ ابوعبداله معاریفی در حلقه ارادت ابوحیان توحیدی درآمد. ابوحیان دوازده علم از جمله تسخیر روح را به وی آموخت و او را مأمور ارشاد طوایف مختلف کرده، به ایران روانه اش ساخت. زمان بازگشت ابوحفص به ایران مقارن با سلطنت آلب ارسلان سلجوقی بوده است.

او علاوه بر ابوسعید ابی الخیر با عرفای دیگری نظیر ابوطاهر الفزاری قاضی القضات فارسی و شیخ تارک سالک عبداله باباکوهی معاشرت داشت. او در علوم غریبه کتابی به نام کنوزالقلوب و رموز الغیوب دارد. در عرفات العاشقین تقی الدین اوحدی شرح مفصلی از زیارت حج ابوحفص و استادش ابوحیان را بیان کرده است.

بهرامی 114 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بنجیر ثانی

ابوعبدالله بنجیر ثانی ایذه ای فرزند عارف معروف قرن پنجم ابوحفض خوزی و نوه قطب الاولیا و شیخ الاسلام عبدالله بن یقظان نخستین شاعر ایذه ای است. از تاریخ تولد دقیق او اطلاعی در دست نیست. سال تولد او را به احتمال زیاد 418 و معاصر با سلجوقیان و وفاتش را برخلاف ادعای اوحدی 508 ه.ق می توان دانست.

بهرامی 116 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بهرامی

نصرت الله بهرامی (ت: 1343 ه.ق. م ت: روستای رزم شهرستان الیگودرز) از طایفه استرکی هفت لنگ بختیاری است. او به فارسی و لری شعر می سراید و در سال 1361 ه.ش کتاب شعری به نام گلشن لر منتشر ساخت. او سراسر عمر خود را به کشمکش با خوانین و فئودال ها پرداخته بود. در نتیجه حین درگیری ها دو سال از زندگی خویش را در حبس گذرانید.

بهرامی 117 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، بیدل

ایرج اوژن (ت: 1348 ه.ق)  فرزند هادی خالی ایل بیگ و برادر کوچکتر سرهنگ ابوالفتح اوژن است.  بعد از کسب معلومات و دانش اندوزی در اصفهان به انجام مشاغل دولتی مختلف در ادارات پرداخت. اشعارش زینت بخش مجلات ادبی گشتند.

بهرامی 123 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی،  بیضا

بیضا جونقانی (ت: نیمه دوم قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری) در همه چهار محال و اصفهان به «میرزا بیضا» مشهور بوده است. ورود بیضا به میدان عرفان باعث شده که طریق سیر و سیاحت در بلاد مختلف را در پیش گیرد. او از زادگاهش به قصد اصفهان خارج شد و سپس راه تهران و تبریز و دیگر نقاط را در نوردید ولی سرانجام به موطن اصلی خویش بازگشت. بیضا عضو انجمن ادبی اصفهان بوده اواخر عمر خود را بیشتر صرف اعتلای این انجمن نمود.

بهرامی 131 – 130 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، پژمان

حسین پژمان بختیاری (ف: 1353 ه.ش. م ف: تهران)  شاعر و ادیب بزرگ معاصر از دیگر افتخارات ایل بختیاریست. وی فرزند علیمراد خان امیر پنجه از خوانین بختیاری بوده است. مادرش بانو عالم تاج قائم مقامی متخلص به ژاله از نوادگان قائم مقام فراهانی بود.

پژمان تحصیلات خویش را در مدرسه سن لویی گذراند و از هیجده سالگی سرودن شعر را آغاز کرد. چند دفتر شعر به نامهای خاشاک، در کویر اندیشه و اندرز مادر را از خود به جا گذاشت. علاوه بر اینها شرحی بر دیوان حافظ ، ترجمه آتالا اثر شاتو بریان ، تذکره بهترین اشعار، ترجمه رنه اثر شاتو بریان ، ترجمه وفای زن اثر بنیامین کنستان ، محاکمه شاعر، زن بیچاره ، داستان شعرا، زن سیاه روز و … را باید نام برد.

بهرامی 137 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، پیام

کریم هژبری (ت: 1320ه.ق)  متخلص به «پیام»  فرزند هاشم از بختیاری های ساکن بید آباد (شمال غرب اصفهان ) است. بعد از فراغت از تحصیل به استخدام شرکت نفت درآمد ولی پس از چند سال استعفا داد و در شهربانی مشغول به کار شد. دیوان اشعاری دارد که هنوز به چاپ نرسیده، در ابتدا « هژبری» تخلص می کرد ولی در اواخر عمر تخلص خود را به «پیام» تغییر داد.

بهرامی 140 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، پیمان

شکراله ارباب زاده (ت: 1320 ه.ق) متخلص به «پیمان» شاعر بزرگ بروجن چهارمحال بختیاریست و در همانجا به ادامه تحصیل پرداخت و سرانجام ریاست اداره اقتصاد و دارایی آن شهر را عهده دار شد.

بهرامی 141 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، تبیان

شیخ مرتضی تبیان سامانی (ت: 1336 ه.ق . م ت: سامان)  فرزند مرحوم شیخ غلامحسین خیز است. تحصیلات مقدماتی را در مکتبخانه محل آغاز کرد و صرف و نحو و منطق را نزد پدر خود که از قشر اعیان زمان بود فراگرفت . در سال 1356 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد . از اعضای انجمن ادبی کمال بود. از سال وفات او اطلاعی در دسترس نیست.

بهرامی 142 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، جمشید خان

جمشید خان امیر بختیاری (ت: 1293 ه.ش. م ت: شمس آباد از توابع چهارمحال)  پسر بزرگ یوسف خان امیر مجاهد بزرگمرد عالم شعر و سیاست بود. سپس از کسب تحصیلات ابتدایی، دوره متوسطه را در اصفهان به پایان رسانید.

عشق و علاقه فراوان او به ادبیات سبب شد که پس از مرگ پدر برای همیشه در تهران ماندگار شود تا از این رهگذر بتواند در مجامع ادبی فعالانه شرکت نماید. وی ارادت کاملی به ملک الشعرای بهار نشان می داد و مدتها از محضر این استاد  بزرگ استفاده کرد و به پیشنهاد وی اداره بحثهای ادبی رادیو را به عهده گرفت و مدتها گرداننده این برنامه  بود.

خود در گفتگویی با مجله وحید چنین ذکر می کند: « قریب به چهارپنج هزار شعر از هر دست و صنف اعم از قصیده و غزل و منظومه سروده ام که کم و بیش در جراید درج شده اند. تاکنون سه اثر چاپی داشته ام یکی  منظومه ای به نام حماسه قرن و دو دیگر، آثاری منثور به نامهای در مرواریدها و خزفها و انتقاد از نوسرایان  می باشند. نزدیک به چهار سال است سلسله سخنرانیهایی که می توان تحت عنوان «ادبیات تطیقی و تحقیقی» آنها را تدوین کرد. در رادیو ایران بلاانقطاع ایراد کرده ام . اخیراً منظومه ای مفصل به نام زادگاه من در مورد (شمس آباد) زادگاه خویش سروده ام».

بهرامی 150-149 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، جمشید کریمی

جمشید کریمی (ت: 1324 ه.ش. م ت: مسجد سلیمان) از سرایندگان ترانه ها و سروده های بختیاری است. او از طایفه دینارونی تیره اورک است و گرچه فوق دیپلم ریاضی می باشد، اما عشق و علاقه او به ادبیات باعث شده در زمینه های مختلف شعری طبع آزمایی کند. اثر چاپی خاصی ندارد ولی با برخی از خوانندگان موسیقی بختیاری مانند قزلباش بختیاری، مکوندی و اسفندیار رنجبری همکاری کرده، برای آنها شعر می سراید. چند سالی نیز در صدا و سیمای مرکز خوزستان فعالیت داشت و اینک دبیر آموزش و پرورش شاهین شهر است.

بهرامی 153 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، اسکندر خان عکاشه

اسکندرخان عکاشه (ضیغم الدوله) از طایفه بابادی است. وی از استعداد و نبوغ خاصی برخوردار بوده است و کتاب منیف او در تاریخ بختیاری نشان می دهد که اغلب عمر خود را در مجالست با خوانین بختیاری بسر برده و با سرودن اشعار خویش به مجالس گرمی و لطف می بخشید.

بهرامی 264 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، خان

خانم کوچک (ف: 1321 ه.ق . م ف: چالشتر)  متخلص به «خان بختیاری » دختر محمد بیک و نوه محب علی بیک ترکمان بوده است. جمال سامانی در تذکره مخزن الدرر پس از نقل داستان زندگی پدر وی و چگونگی اقامت دائمی خانواده اش در سرزمین بختیاری اضافه می کند در محمد زمان خان فرمانروایی متنفذ چهارمحال از این بانوی شاعر خواستگاری کرد. اما با مخالفتهای مداوم خانواده او مواجه شد تا اینکه خانم کوچک علیرغم نظر خانواده به همسری او تن داد و به این جهت بسیار مورد احترام و علاقه این شخص قرار گرفت، تا جایی که توسط او به لقب (تاج الدوله ) مفتخر گشت. خانم کوچک که در شعر «خان» تخلص می کرد. وی دیوانی از سروده هایش را به چاپ رسانید.

بهرامی 169 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، خاور

بانو خاور حائری (ت: 1334 ه.ق، م ت: بروجن از توابع چهارمحال بختیاری)  فرزند عباسعلی طادی است. پدرش از پزشکان و بزرگان بختیاری بود. تحصیل مقدمات را در نزد پدر و استاد خود در منزل تکمیل کرد. چند سالی نیز در اصفهان به دانش اندوزی پرداخت . در اشعار خود گاهی«خاور » و زمانی «حائری»  تخلص می کرد. اشعار زیادی سروده که برخی از آنها در روزنامه ها و مجلات منتشر شده بود.

بهرامی 170 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، عبدالعلی خسروی

عبدالعلی خسروی (ت: 1347 ه.ق، م ت: ایذه (مالمیر) متخلص به «خسروی» و معروف به قائد بختیاری یکی از شاعران و محققان برجسته قرن حاضر است که زندگی و عمر خود را وقف خدمات به فرهنگ و ادب ایل خود نمود . با پشتکار خود توانست مهندسی بهداشت را اخذ کند.

خسروی سالها تصدی اداره فرهنگ و هنر خوزستان را عهده دار بود. او که از طایفه بابادی و تیره میرقائد است تاکنون چهارجلد کتاب در زمینه فرهنگ بختیاری منتشر ساخته و جلد پنجم این کتاب نیز در دست تدوین است.

منصفانه باید گفت آثار خسروی صرف نظر از هر گونه قضاوت و نقد و بررسی، پرفروش ترین کتبی بوده اند که تاکنون در مورد تاریخ و فرهنگ بختیاری منتشر شده اند. به فارسی و لری شعر می سراید. قرار است در آینده مجموعه اشعار خود را در مجله ی جداگانه منتشر سازد. خسروی اینک در اصفهان سکونت دارد و همچنان فعالانه سرگرم تحقیق و کنکاش در مورد فرهنگ بختیاری است.

بهرامی 175 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، داراب

داراب رئیس بختیاری (ت: 1330 ه.ش، م ت: منطقه بیرگان) متخلص به «داراب» از شاعران شیرین سخن بختیاری است. داراب که از طایفه کد ملیل بابادی باب است، پس از اخذ دیپلم به استخدام آموزش و پرورش درآمد. تاکنون چند اثر شعر از وی منتشر شده است. چند سالی است به تاسیس انتشارات ایل همت گماشته و مدتی نیز تصدی مرکز استان شناسی چهارمحال بختیاری را عهده دار بود. گلبانگ بختیاری  و  دوبیتی های داراب دو کتاب پرفروش او بوده اند.

بهرامی 188 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، داراب گمنام

یکی از شاعران گمنام بختیاری «داراب»  نامی است که متولد 1325 ه.ق می باشد . پژمان بختیاری در کتاب سفینه بهترین اشعار خود چند بیت از او نقل کرده است. از زندگی داراب هیچ اطلاعی در دست نیست.

بهرامی 187 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، دادگر

محمدرضا دادگر (ت: 1371 ه.ق، م ت: مسجد سلیمان) شاعر و نویسنده فعال بختیاری از طایفه بابادی تیره آرپناهی است. نخستین داستان کوتاه تش و برق( رعد و برق) در سال 1346 ه.ش  در مجله صبح امروز به چاپ رسید. بعد از آن هر از گاهی شعر و داستانی از او در روزنامه یا مجله ای به اهل ادب عرضه شد. در حال حاضر علاوه بر چند دفتر شعر به زبانهای لری و فارسی مجموعه قصه های او به نام آلشتی و دفترهایی آکنده از ضرب المثلها و ادبیات فولکوریک و واژگان لری را دردست چاپ دارد.

بهرامی 184 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، دفتری

محمد امین (ت: 1255 ه.ق. م ت: بروجن)  متخلص به «دفتری»  دخترزاده مرحوم فرخی بروجنی از بزرگان شعر و ادب بختیاریست. در سن هفت سالگی او را به مکتب گذاشتند و به تحصیل پرداخت.

مرحوم حسینقلی خان ایلخانی که خود نیز ادیب و شاعر بود، او را به عنوان منشی خویش  برگزید و تخلص «دفتری» را به او بخشید. پس از وی نیز حاجی میرزا ابراهیم خان ضرغام السلطنه که آوازه دفتری مطلع شده بود و خود نیز به شاعران و عارفان عشق می ورزید، بیضاء جونقانی و دفتری بروجنی را به ندیمی خود برگزید.

دفتری زمانی که در فرادنبه می زیست یک جلد مثنوی وامق و عذرا و یک مثنوی دیگر بنام قند و حکیم سرود که اکنون موجود هستند، اگر چه گویا به طبع نرسیده اند. علاوه بر اینها از او دیوان شعر دو هزار بیتی نیز باقی مانده است. اوژن در کتاب تاریخچه دو قرن خود سال تولد شاعر را 1245 ه.ق و سال وفات او را 1310 ه.ق ذکر کرده است.

بهرامی 209 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، دانشور

مراد دانشور قلعه سردی (ت: 1299 ه.ق، م ت: روستای قلعه سردکیان از توابع شهرستان ایذه) یکی دیگر از چهره های ادبی ایل بختیاری است. اوکه از طایفه ادرک دینارانی باب می باشد همزمان با کودتای سیاه رضا خانی  به دنیا آمد. چند سالی در همان روستا نزد ملای محل قرآن و کتابت آموخت. دانشور که در کنار کشاورزی به سرودن مکتوبات خویش به زبان فارسی و بختیاری می پرداخت همواره به بختیاری بودن خود افتخار می کرد و از شعرهایش این نکته هویداست.

بهرامی 195 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، رحیمی

اسکندر رحیمی پردنجانی (ت: 1376 ه.ق ) اهل و ساکن روستای پردنجان شهر فارسان است. وی تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود به پایان رسانید و سپس برای دوره متوسطه به فارسان و قهفرخ رفت . از سال 1359 شمسی به تدریس ادبیات فارسی و زبان عربی در دبیرستانهای فارسان مشغول شد. اولین اثر چاپ شده او کتاب حماسه ای از بختیاری است که اخیرا به چاپ رسیده است.

بهرامی 56 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ریاحی

یکی از سرایندگان گمنام سرزمین چهارمحال و بختیاری احمد ریاحی چالشتری (ت: 1314 ه.ق، ف: 1369 ه.ق. م ت: چالشتر) مشهور به «سالار مفخم» و متخلص به «احمد» است. بعد از کسب مدرک پایانی تحصیلات مقدماتی در زادگاه، خانواده اش او را به تهران فرستادند.

وی در کالج آمریکائیان به ادامه تحصیل پرداخت و پس از با موفقیت گذراندن این مرحله تصدی مناسب متعددی را در ادارات دولتی عهده دار گردید، ولی اندکی بعد وارد ارتش شد و بعد استعفا داد و به چالشتر برگشت و کشاورزی پیش گرفت.

بهرامی 33 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، رهبر

حاج صادق شیرانی (ت: 1322 ه.ق. م ت: اصفهان)  فرزند خیراله در خانواده ای بختیاری متولد شد. با اصرار پدر از همان عنفوان جوانی در محضر آقا زین العابدین نعمت الهی پا قلعه ای وارد شد و دیری نگذشت که با ارشادات او قدم در جاده سیر و سلوک نهاد. او در شاعری «رهبر»  تخلص می کرد. ولی اشعار خود را به دیگران نشان می داد و هیچگه درصدد گردآوری سروده های خویش برنیامد.

بهرامی 227 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، زارعی

علی یارزارعی (ت: 1367 ه.ق. م ت: هفتکل) شاعر جوان بختیاری است. او درزمینه شعر، قصه پردازی و نمایشنامه نویسی فعالیت می کند.

بهرامی 231 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، زهره

میرزا ابوطالب بروجنی (ت: 1339 ه. ق. م ت: بروجن)  نوه محمد امین دفتری بروجنی شاعر بزرگ بختیاری است. در رامهرمز ساکن گردید و به «زهره»  تخلص می نمود.

بهرامی 233 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، سالم

عیسی قلی شیرانی فرزند ملا نوروز علی از شاعران غزلسرا است. او توانست در جرگه اهل ادب اصفهان برای خود جایی پیدا کند. او در شعر «سالم » تخلص می کرد.

بهرامی 245 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، سائل

منوچهر لرزانی ( بیانی) (ت: 1335 ه. ش. م ت: مسجد سلیمان) از طایفه بهداروند تیره لورزانی است. او «سائل » را به عنوان تخلص برگزیده است و برخی از سروده هایش در مجلات و روزنامه های سالهای اخیر به چاپ رسیده اند.

بهرامی 152 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ستار

ستار پرچمی فرزند کربلایی اسکندر راکی بود. پدرش از جوانی به میان تیره احمد خسروی رفته و با خواهر عزیزاله خان احمد خسروی ازدواج نمود. ثمره این ازدواج پنج فرزند بود که شخصیتهای ادبی و علمی بختیاری به شمار می روند. او تحصیلات مقدماتی را در شهرکرد و دوره متوسطه را در اصفهان به پایان رسانید و پس از اخذ دیپلم به استخدام اداره فرهنگ درآمد و پس از سی سال در سال 1348 ه.ش بازنشسته شد.

بهرامی 255 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، سرحدی

آبا با علاسوند (ت: 1236 ه.ق. م ت: لهبری مسجد سلیمان) شاعر و عارف بزرگ بختیاری متخلص به «سرحدی» است.  پس از بلوغ بیشتر عمر خود را در معیت الیاس خان در پشتکوه گذراند و حتی از مدح این خان خودداری نمی کرد. پس از مرگ پسرش به عرفان روی آورد و منظومه ای عرفانی در مورد طی مراحل سلوک سروده است. سرحدی اشعار فراوانی به فارسی و لری سروده بود که برخی از آنها بدون ذکر نام بوده است و سالها شواهد صنایع ادبی در کتب درسی مدارس بوده اند.

بهرامی 259 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، سلیم

منوچهر وحید دستگردی متخلص به «سلیم» دخترزاده شاعر بزرگ بختیاری مهندس دستگردی می باشد. از زندگی وی اطلاعی در دسترس نیست.

بهرامی 268 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، شاهین

حسین بختیاری (ت: 1286 ه.ق، ف: 1326 ه.ق. م ت: شهرکرد)  برادر محمد حسن (نهال بختیاری) از شاعران دوره قاجار است و از بزرگان علم و ادب عصر خویش به شمار می رفته است. او اشعار خویش را جمع آوری نکرد.

بهرامی 285 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، شهبازی

آمرید شهبازی(ت: 1343 ه.ق، م ت: سیوک چغاخور)  فرزند امیرقلی خان زراسوند بختیاری و مادرش دختر اسفندیار خان بود. در اصفهان به کسب علم پرداخت و بازنشسته دولت است. او به «شهبازی»  تخلص می کرد.

بهرامی 302 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، شهیدی

او در زمان محمد شاه قاجار بسر می برد. برای تحصیلات به تهران آمد و برای شاه غزلی سروده بود. رضا قلی خان هدایت تنها کسی است که از او در کتاب خود نام برده است و «شهیدی»  را تخلص او دانسته است.

بهرامی 304 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، صیفوری

ملاعلیمراد صیفوری آرپناهی (ت: 1361 ه.ق، م ت: نزدیک لالی) از سخنوران معاصر بختیاری است. پدرش مرحوم عیدی محمد از شکارچیان معروف به شمار می رفت. سواد خواندن و نوشتن را نزد عمویش ملالطفعلی (اغثنی) شاعر و عارف مشهور بختیاری فراگرفت و هم او بود که وی را به سرودن شعر تشویق و ترغیب نمود . ملاعلیمراد اینک از بزرگان و کلانتران طایفه خود محسوب می شود.

بهرامی 317 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، عیسی

میرزا عیسی قلی خان بهادر زاده (ت: 1330 ه.ق، م ت: چغاخور چهارمحال)  فرزند موسی خان از نوادگان حاج ایلخانی معروف به بهادرالسلطنه و متخلص به «عیسی» از بزرگان طایفه زراسوند بختیاری به شمار می رفت. او کسب علم را از مدرسه بختیاری شهرکرد آغاز کرد و سپس آن را در تهران و اصفهان به پایان رساند. عیسی قلی خان چند سال فرمانروایی کرمان را بر عهده داشت.

بهرامی 338 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، فانی

محمد کاظم فرامرزی بابادی (ف: 1369 ه.ق)  فرزند محمد صادق متخلص به «فانی» است. او که از بزرگان طایفه خود به شمار می رفت به بدیهه سرایی شهرت داشت و به خصوص در هزلیات ماهرانه رقیبان خود را منکوب کلام خود می نمود .

بهرامی 347 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، فرهادی

ملارسول فرهادی (ت: 1344 ه.ق، م ت: بخش لالی شهرستان مسجد سلیمان)  فرزند مرحوم رضا قلی از تیره جلیل طایفه بابادی می باشد. سواد خواندن و نوشتن را فقط در طول یک سال و نزد میرزا شاهمراد صیفوری آرپناهی فراگرفت. بعد از پیروزی انقلاب سرودن جدی شعر را در پیش گرفت و با شرکت در سمینارها و جلسات عشایری خوزستان ، لرستان و چهارمحال به ارائه سروده های خود پرداخت.

بهرامی 357 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، فقیر

گودرز رزمگاه (ت: 1319 ه.ش، م ت: ایذه) متخلص به «فقیر» یکی از شاعران عارف معاصر بختیاری است. او از پیروان فرقه نعمت الهی اهل تصوف می باشد.

بهرامی 364 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مجرم

ملازلفعلی کرونی (ف: 1340 ه.ق . م ت: کرون ) متخلص به «مجرم » و معروف به ملای کرونی از بزرگترین شاعران ایل بختیاری است. ملازلفعلی اشعار و غزلیات دلنشینی دارد که  توسط مستشرق انگلیسی به نام مَر(Marr) به انگلیسی ترجمه شد. همچنین قصیده معروف صد و سی بیتی با عنوان حدیث شریف کساء  از او به چاپ رسیده است.

بهرامی 389 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مجنون

عزیزاله خان نوروزی(ف: 1330 ه.ق)  فرزند امان اله خان کلانتر طایفه دیناران ایذه بود و بعد از مرگ پدر به عنوان کلانتری طایفه اش به او واگذار شد. امان اله خان خود نیز طبع شعر داشت و «سامع»  تخلص می کرد.

بهرامی 393 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، محزون

بیژن مولایی (ت: 1344 ه.ش، م ت: مسجد سلیمان)  فرزند حیدر از تیره شهنی طایفه بابادی است. او در سرایش های خود از زبان فارسی مدد می جوید و «محزون »  تخلص می کند.

بهرامی 400 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مشفق

حسینعلی مشفق (ت: 1325 ه.ق، ف: 1392 ه.ق.  م ت: بروجن چهارمحال) از شاعران بزرگ ادبیات معاصر بختیاری است. پدرش بختیاری و مادرش از اهالی بروجن بود. تحصیلات ابتدایی را در مکاتب آن زمان انجام داده و در وزارت کشور مشغول به کار شد. واژه «مشفق»  تخلصی است که در انجمن های ادبی به ضرغام داده بودند. او مجموعه اشعاری به نام اندیشه های رنگارنگ را چاپ و منتشر کرد.

بهرامی 417 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مراد

میرزا مراد پرچمی(ف: 1369 ه.ق)  فرزند کربلایی اسکندر راکی بود که به خاطر مهاجرت پدرش به میان طایفه احمد خسروی و وصلت وی با خواهر عزیزاله خان احمد خسروی ایشان را نیز از این تیره می شناسند. او برادر بزرگتر ستار پرچمی شاعر دیگر بختیاری است. پس از فراغت از تحصیل به استخدام وزارت دادگستری درآمد.

بهرامی 410 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مردانی

محمدعلی مردانی بختیاری از جمله شاعران و روشنفکران معاصر بختیاریست که به زبان فارسی و لری شعر می سراید. او در سال 1349 ه.ش همزمان با پرواز آپولو به کره ماه در همین رابطه اقدام به منتشر ساختن مجموعه اشعاری با عنوان آپولو نمود که مورد استقبال عمومی قرار گرفت و نایاب شد.

بهرامی 408 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، منظم

ناصرقلی (ت: 1313 ه.ق ، ف: 1344 ه.ق . م ت: قهفرخ )  ملقب به «منظم» دومین فرزند اسفندیار خان بختیاری و برادر کوچک سردار اقبال (جواد بختیاری) بود. منظم از مبارزان آزادی خواه به شمار می رفت . دیوان شعر وی هنوز به چاپ نرسیده است.

بهرامی 433 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، موگویی

احمد عبداللهی موگویی (ت: 1352 ه.ق. م ت: روستای خویه از توابع پشتکوه) فرزند حاج علی محمد از طایفه موگویی چهارلنگ بختیاری است. تحصیلات را از نزد ملایی که پدرش برای باسواد کردن کودکان به روستا آورده بود آغاز کرد، بعدها به دانشسرای عشایری رفت و به عنوان آموزگار در زادگاه خود به خدمت پرداخت.  سپس به فریدون شهر و بعد به اصفهان رفت.

تاکنون کتاب ترانه و مثلهای بختیاری را منتشر کرده است و در آینده درصدد است کتاب شعری به نام اندیشه ای از زردکوه  و کتابی به نام یادداشتهای پراکنده و یک مجموعه از سروده ها را چاپ کند.

بهرامی 34 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مهراب

مهراب (ت: 1326 ه.ق، م ت: چغاخور) فرزند اصلان خان زراسوند احمد خسروی برادر داراب افسر شاعر نامبردار بختیاری است. میزان اطلاعات وی در دانش های مختلف در اشعارش هویداست.

بهرامی 483 :‌1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، مهندس

میرزا محسن (ت: 1307 ه.ق، م ت: دستگرد اصفهان) متخلص به «مهندس» است. سروده هایش در مجلات وحید و عرفان و دیگر نشریات چاپ اصفهان درج می شد. مجموعه شعری به نام فجایع بشر در سال 1371ه.ق از وی چاپ شد. از آثار دیگر او می توان به دیوان اشعار، دوصد داستان، سفرنامه رضاخان به ترکیه، شرح جشنهای هزاره فردوسی، بحث در چگونگی آفرینش اشاره کرد.

بهرامی 441 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، ناصری

علی همت ناصری کریم وند (ت: 1359 ه.ق، م ت: منطقه عشایری بازیافت) یکی از شاعران گمنام مسجد سلیمان و از طایفه موری هفت لنگ بختیاری است. به جز نوشتن شعر برای ضبط و نگهداری نسخ قدیمی از جمله کتاب  فلک ناز، ملاخطاروس، رزومیش، صلوات نامه و … به رونویسی دقیقی از آنها پرداخته است. در مورد طوایف بختیاری بخصوص طایفه خود تحقیقات ارزنده ای انجام داده است. حاصل کار او ده دفتر است که برای هر کدام نامی انتخاب کرده است.

بهرامی 446: 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، نوذر

شهریار یاربخت (ت: 1357 ه.ق، م ت: اصفهان ) متخلص به «نوذر» و معروف به «نوذر اصفهانی» از نغمه پردازان و سخنوران خوش قریحه معاصر است. چندین کتابچه شعر از او در سالهای اخیر به طبع رسید، که مشهورترین آنها غم های زندگی نام دارد . او در زمینه طنز با مجلات برجسته مانند توفیق و گل آقا همکاری داشته و دارد.

بهرامی 460 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، نهال

محمد حسن بختیاری (ت: 1271 ه.ق، و: 1330 ه.ق) برادر بزرگتر حسین (شاهین) است. او مدرسه بختیاری شهر کرد را در سال 1329 ه.ق تأسیس کرد و از معاشران سردار اسعد بختیاری به شمار می رفت.

بهرامی 466 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی،  نیره

بانو ماهرخ شارق (ت: 1324 ه.ق، م ت: بروجن) متخلص به «نیره» فرزند مهدی شارق شاعر نامدار بختیاری و همسر مشفق ضرغام سخن پرداز مشهور معاصر است. این شاعره دیوان پدرش را جمع آوری کرد ولی اشعار خود را جمع آوری و دیوان نکرد.

بهرامی 471 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، والی

نجفقلی بیک متخلص به «والی» از شاعران عصر صفویه است. میرزا محمد طاهر نصرآبادی نویسنده تذکره معروف نصرآبادی نیز در موردش در کتابش شرح داده است.

بهرامی 476 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، واهب

میرزا حسن مالمیری در خانواده ای فاضل و ادیب پرورش یافت. به همراه دو برادرش میرزا حسین مالمیری و سهامی ایزه ای که هر دو از شاعران بزرگ بختیاری به شمار  می روند، تحصیلات خویش را در زادگاهش مالمیر به پایان رسانید. میرزا طاهر نصرآبادی در مورد وی چنین نوشته است: «در ترتیب نظم پایه سخن را به اعلی مدارج رسانید». سرهنگ اوژن نویسنده کتاب در تاریخچه دو قرن اخیر شعرا و عرفای بختیاری نیز توصیفش را کرده است.

بهرامی 478 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، وحشت

میرزا امامقلی خان از طایفه زراسوند هفت لنگ بختیاری و برادر خلیل خان است. وی از عارفان گمنام به شمار می رفت و به طریقه فقر در آمد. هدایت چند بیت از او در ریاض العارفین نقل کرده است.

بهرامی 482: 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، هاتفی

سید قدرت اله قهفرخی(ت: 1341 ه.ق، م ت: قهفرخ) فرزند سید علی قهفرخی است که لقب هاتفی را برای خود برگزیده بود. به انتشار روزنامه «هاتف اصفهانی» دست زد و به عضویت انجمن های ادبی کمال و پروانه درآمد.

بهرامی 483 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، هارونی

خانم فریبا هارونی (ت:  1346 ه.ش ، م ت: اصفهان) سرودن شعر را از دوره دبیرستان آغاز کرد. تلخیصی برای خود برنگزیده است و به فارسی و در قالب نیمایی و چارپاره می سراید.

بهرامی 485 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، هدایی

حاج میرزا ابوتراب هدایی (ت: 1354 ه.ق، م ت: اراک) از طایفه بابادی تیره میرقائد است. او در داستان نویسی و مقاله نویسی ید طولایی داشت لذا به همکاری با نشریات روز آن زمان پرداخت. اشعار و مقالات دینی و اجتماعی زیادی در مجله آیین اسلام و دیگر نشریات انجمن تبلیغات اسلامی به چاپ رسانید. مجموعه ای از شعرهای او به نام بهاریه در چهل و دو صفحه منتشر شد.

بهرامی 489 : 1384

لر، لر بزرگ، بختیاری، بزرگان، ادبی، یوسف خان

یوسف خان (ت: 1283 ه.ق، و: 1357 ه.ق) ملقب به «امیرمجاهد» فرزند کوچک حسینقلی خان ایلخانی «سیاره» بود. تحصیلاتش را در اصفهان و تهران ادامه داد. در کتب تاریخ بختیاری از رشادتها و دلاوریهای او در راه انقلاب مشروطیت سخن بسیار رفته است. یوسف اشعار زیادی سروده بود که اغلب در مجله مجموعه معارف نقل می شده اند.

بهرامی 493 : 1384