گیلک، رشت، آثار تاریخی، پل لیشاوندان

پل لیشاوندان از ساخته های دورۀ قاجاریه به شمار می رود، که بر روی رودخانۀ خوبک ساخته شده است. این پل دارای 30 متر طول، 6 متر عرض، یک دهانۀ طاقدار اصلی و دو دهانۀ فرعی و دوطبقه است. مصالح به کار رفته در ساخت پل آجر و ملات ساروج است.

ملّازاده، محمّدی، 202: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، پل مدیریه

پل مدیریه ظاهراً متعلق به دورۀ صفویه یا قاجار است. این پل دارای حدود 32 متر طول، 6/4 متر عرض، یک دهانه بزرگ و دو دهانۀ کوچکتر با طاق جناغی است. بدنۀ پل از آجر ساخته شده است.

ستوده، 254: جلد 1: 1349

گیلک، رشت، آثار تاریخی، پل میرزا کوچک خان

این پل در مسیر کارون رود رشت به آستارا قرار گرفته و ظاهراً در دورۀ قاجاریه توسط میرزاکوچک خان ساخته شده است. پل میرزا کوچک خان با طول حدود 40 و عرض 4 متر، دارای دو دهانۀ اصلی در میانه و دو دهانۀ فرعی در کناره ها بوده است.

Kleiss, Wolfram., 1986: 226-227

گیلک، رشت، آثار تاریخی، پل نیاکو

پل نیاکو متعلق به دورۀ صفوی می باشد و بر سر راه لاهیجان به رشت واقع شده است. این پل دارای 50 متر طول، 8/5 متر عرض، دو دهانه بزرگ در وسط و دو دهانه کوچکتر در طرفین است. در ساخت بدنۀ پل از آجر استفاده شده است.

ملّازاده، محمّدی، 203: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، حمام حاجی محمدجعفر

بنای اصلی این حمام مربوط به اواخر دورۀ قاجاریه و سال 1308 ه.ق است. سردر بنا دارای تزئینات کاشیکاری کار مشهدی یوسف کاشیساز است.

ملّازاده، محمّدی، 204: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد آقاسیدابراهیم

این مسجد در کنار بقعۀ آقا سیدابراهیم واقع شده و بنای اولیۀ آن مربوط به دورۀ قاجاریه است. بنا دارای صحن روباز، کفش کن و دو ورودی است. سقف مسجد لمبه کوبی و بام آن سفال سر است.

ستوده، 283-282: 1349

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد امام الدوله

بنای اولیه این مسجد مربوط به دورۀ قاجاریه است و در دوره های بعد بخشی از آن تخریب شده است. بنا دارای شبستانی مستطیل شکل، دو ورودی در ضلع شمالی و ایوانی در ضلع جنوبی است. سقف بنا لمبه کوبی و بام آن سفال سر است.

ملّازاده، 213: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد پیرسرا

این مسجد به شکل مستطیلی بوده و در محلۀ پیرسرای رشت واقع شده است. فیلپایی در وسط مسجد با ازارۀ هشت ضلعی و ساقۀ مدور قرار دارد. ازارۀ مسجد کاشیکاری است. مقبرۀ ملارجبعلی پیرسر نیز در این مسجد قرار دارد.

ملّازاده، 213: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد جامع

تاریخ بنای اولیۀ این مسجد دقیقاً مشخص نیست. بنای اولیه در سال 1277 یا 1278 تخریب و بنای دیگری به جای آن ساخته شد که ناتمام ماند. و در دورۀ های اخیر و پس از آتش سوزی مسجد، بنا مرمت و تکمیل شد. محراب زیبای کاشیکاری شدۀ مسجد کار کاشیکاران اصفهانی است. کتیبه ای سنگی از دورۀ فتحعلی شاه قاجار در بنا وجود دارد.

ملّازاده، 214: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد چله خانه

این مسجد مستطیل شکل در محلۀ چله خانه رشت واقع شده و از آثار دورۀ قاجاریه به شمار می رود. محراب بنا گچبری ساده و مزین به آیات و عبارات است. بام بنا سفالی است.

ملّازاده، 215: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد چمارسرا

این مسجد بنایی ساده و مستطیل شکل با 6 ستون است. سقف بنا لمبه کوبی و بام سفال سر است. «گملین»، سیاح اروپایی، در سال 1185 ه.ق از این مسجد نام برده است.

ملّازاده، 215: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد چهل تن خمیران

از آثار دورۀ قاجاریه به شمار می رود، به شکل مستطیلی و دارای دو فیلپای قطور هشت ضلعی در وسط مسجد است. ایوان چوبین مسجد در ضلع شمالی قرار دارد. سقف داخل لمبه کوجی و از بیرون سفال سر است.

ملّازاده، 215: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد حاجی سمیع

این بنا در دورۀ قاجاریه و توسط حاج سمیع خان رشتی، به صورت مسجد مدرسه بنا شده است. فضای داخلی مسجد توسط فیلپاهایی به چهار قسمت تقسیم شده و ازارۀ تعدادی از فیلپاها کاشیکاری شده است. پوشش داخلی لمبه کوبی و پوشش خارجی سفال سر است.

ملّازاده، 215: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد ساغری سازان

این بنا در دورۀ قاجاریه و در سال 1204 ه.ق توسط «حاجی علی تاجر شیروانی» ساخته شده است. این مسجد به شکل مستطیل شکل، دارای هشت فیلپا در دو ردیف است. گلدستۀ مسجد دارای کتیبه ای کاشیکاری شده به خط نستعلیق است که نام بانی و تاریخ ساخت در آن ذکر شده است.

ملّازاده، 215: 1379

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد صفی

این مسجد از قدیمی ترین مساجد رشت به شمار می رود و در ابتدا «مسجد سفید» نام داشته است که پس از کشته شدن شاه صفی (پسر شاه عباس اول)، به «مسجد صفی» و «مسجد شهیدیه» تغییر نام داده است. بنای کنونی به شکل مستطیل، دارای سه ستون حجیم و محراب گچبری است. سقف داخلی مسجد چوبی و پوشش خارجی آن سفال سر است.

ستوده، 286-285: 1349

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد کاسه فروشان

این بنا از مساجد بزرگ شهر رشت است و احداث آن به دورۀ قاجاریه مربوط می شود. بنا به شکل مستطیلی و دارای سه فیلپای بزرگ است. این مسجد با پوشش سفال سر دارای منارۀ آجری نسبتاً کم ارتفاعی است. مدرسه علوم دینی مهدیه نیز متصل به این مسجد است.

ملّازاده، 216: 1379.

گیلک، رشت، آثار تاریخی، مسجد مستوفی

این مسجد مستطیل شکل در حدود سال های 1244-1242 ه.ق توسط میرزا محمّدطاهر مستوفی بنا گردیده است. مسجد دارای گلدستۀ آجری است و در شمال آن مدرسه ایی با شش حجره قرار دارد. پوشش داخلی مسجد لمبه کوبی و پوشش خارجی آن سفال سر است.

ملّازاده، 217: 1379​