قوم قشقایی، پیشینه تاریخی
قشقایی، ریشه نام
میرزاحسن فسایی صاحب فارسنامة ناصری معتقد است که لفظ قشقایی واژة ترکی «قاچقایی» به معنی «گریخته» است. واسیلی ولادیمیر وویچ بارتولد واژة «قاشقه» را که به زبان ترکی معنی «خال سفید پیشانی اسب» میدهد را منشأ اشتقاق لفظ قشقائی دانسته است. در فرهنگ ترکی «قاشقه»، «قاشقا» و «قشقه» به معنی بیباک، نترس و پهلوان ضبط شده است.
پرهام، 247ـ248: 1362
قشقایی، اسناد تاریخی
در روزگار سلجوقیان گروهی از قراتاتارها در شهر کاشغر ساکن شدند. به همین خاطر این شهر را زادگاه ترکان قشقایی دانستهاند، که به مرور زمان نام کاشغر به قشقری سپس به قشقایی مبدل شد.
نخستینبار لفظ قشقایی در تذکرهای بهنام تذکرة نصرآبادی در نیمه اول سدة یازدهم آمده است: «پارة خیک و پنیر خلج و قشقایی». تنها سند دیوانی که حاکی از آن است، ایل قشقهنام در زمان صفویه در فارس ساکن شده است، مربوط به سال 1128 ﻫ.ق. میباشد که میرزا محمدحسین مستوفی آن را در سال 1215 ﻫ.ق. ضبط و استنساخ کرده است. قدیمیترین سند تاریخی راجعبه ایل قشقایی در فارس مربوط به زمان کریمخان زند است.
پرهام، 253-247 : 1362