اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، جلفا

قصبه جلفا در ساحل جنوبی زاینده رود به فرمان شاه عباس اول برای سکونت ارامنه ای که در سال 1013 ه.ق از ارمنستان به اصفهان کوچ داده شده بودند، اختصاص داده شده و بر جمعیت آن به تدریج افزوده شد. زیرا گروهی از عیسویان دیگر ایران هم از هر فرقه به حکم اشتراک مذهب در جلفا که شهر کوچکی شده بود منزل گزیدند. شاه عباس برای ارامنه جلفا حقوق و امتیازات خاص قائل شده بود چنانکه می توانستند بر خلاف سایر عیسویان به آزادی خانه و ملک  هر چه بخواهند بخرند و برای خود حاکم و قاضی و کلانتر ارضی انتخاب کنند و در اجرای مراسم و تشریفات دینی خود آزادی تام داشتند.

شاه فرمان داده بود که هیچ مسلمانی در جلفا منزل نکند و هرگاه یکی از مسلمانان نسبت به افراد ارمنی بدرفتاری کند او را به سختی کیفر دهند و همچنین اجازه داده بود که ارمنیان جلفا اعم از زن و یا مرد مانند ایرانیان لباس بپوشند و سران آن ها مانند بزرگان و اعیان ایرانی در اسب سواری خود زین و لگام زرین و سیمین بکار برند. در ماه شوال 1028 ه.ق شاه عباس تمام زمین های کنار زاینده رود را که ارامنه جلفا در آنجا برای خود خانه ساخته بودند و ملک شخصی وی بود به موجب فرمانی به ایشان بخشیده است.

شاه عباس برای جلب خاطر ارامنه جلفا و عیسویان دیگر که در پایتخت ایران بسر می برند و نیز ملاحظات سیاست خارجی خود در سال 1023 ه.ق به ساختن کلیسای بزرگی در جلفا برای ارامنه و پیروان دین عیسی همت گماشت و در ماه شعبان آن سال در این باب فرمان صادر کرد.

هنرفر 506 – 505 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، صومعه سورپ کاتارینه

این بنا که در محلۀ چهارسو واقع شده است در سال 1623 م توسط خواجه یقیازارلازوف ساخته شده و در ابتدا صومعه ای برای زنان بوده است. فضای داخلی با آجر ساخته شده و پوشش خارجی با کاهگل اندود شده است. فضای داخلی با نقاشی های دیواری مزین است.

ساختمان کلیسا از تک دالانی تشکیل شده که زیر گنبدی قرار گرفته است که یک طرف آن روی نیم ستون های عظیم قرار دارد و طرف دیگرش روی دیوارهایی که محراب پنج ضلعی کلیسا را با دو نیایشگاه در گوشه های آن محدود می سازد.

حق نظریان، 132- 127: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، قبرستان ارامنه جلفا

در جنوب منطقه جلفا و دامنه های کوه صفه قبرستان قدیمی ارامنه قرار دارد که از بدو مهاجرت و سکونت در جلفا تا به امروز اموات خود را درآن محل دفن نموده اند و بسیاری از اروپائیانی که از دوره صفویه به بعد در اصفهان بدرود زندگی گفته اند نیز در آنجا مدفونند و از آنجمله است رودلف ساعت ساز آلمانی که در زمان شاه صفی مقتول شده و آرامگاه او مورد توجه مخصوص ارامنه است. بر آرامگاه رودلف نوشته شده است: «Cygit Rodolff» کتیبه های آرامگاه سه شخصیت مشهور دیگر اروپائی که در دوره صفویه در اصفهان بدرود زندگی گفته و در این قبرستان مدفون شده اند به شرح زیر است:

«ویلهلم لوکینسن ولکن مدیر کمپانی هند شرقی هلند مدفون در قبرستان ارامنه، تاریخ وفات 1665» . «تئودور میرانویچ سفیر لهستان در اصفهان مدفون در قبرستان ارامنه، تاریخ وفات 1686 ».

«یان شاندلیز مدیر کمپانی هند شرقی هلند مدفون در قبرستان ارامنه ، تاریخ وفات 1703 ».

هنرفر 520 – 519 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای بیت اللحم  

این کلیسا در محلۀ میدان و نزدیکی مجموعۀ مادر مقدس واقع شده است و در سال 1628 م احداث گردیده است. این مجموعه مستطیلی شکل است و به طور کلی از آجر ساخته شده و عمارت اصلی کلیسا در گوشه شمال شرقی واقع است. گنبد جناروی چهار نیم ستون در دیوارهای جانبی قرار گرفته و بزرگترین گنبد کلیساهای ارمنی در جلفا است. فضای داخلی بیت الحم به تزئینات غنی بسیاری مزیّن است. یک ازارۀ تزئینی سرامیکی دور تا دور قسمت پائینی دیوارها را پوشانده است. بقیه سطح دیوارها نیز مملو از نقاشی های دیواری است.

حق نظریان، 80- 64 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای بیدخم جلفا

مهمترین کلیسای تاریخی جلفا از دوره شاه عباس اول کلیسای مشهور بیدخم یا بیت اللحم است که در میدان جلفا و در مجاورت کلیسای مریم واقع شده است. این کلیسا به وسیله یکی از تجار ارمنی به نام خواجه پطرس ساخته شده و در داخل آن تزئینات نقاشی و تابلوهائی از زندگانی مسیح موجود است.

معماری و تزئینات طلاکاری گنبد آن بسیار جالب و تماشائی می باشد و در داخل کلیسا کتیبه هائی به تاریخ های مختلف و از آنجمله 1627 و 1711 م به خط ارمنی دیده می شود که از طرف اشخاص خیری که برای کلیسا کاری انجام داده اند به یادگار خود و خانواده هایشان نصب شده است.

در کتیبه سردر جنوبی کلیسا که به خط ارمنی نقش بر حجر است ضمن اینکه اشعاری از بانی ساختمان کلیسا و تاریخ بنای آن به خط ارمنی برجسته بر سنگ مرمر یاد شده است. در ذیل این کتیبه به خط ارمنی عبارتی نوشته شده است.

ازاره های کلیسای بیدخم در سال 1732 م کاشیکاری شده است. در ضلع غربی کلیسای بیدخم و بالای سردر ورودی اصلی کلیسا کتیبه ای به خط ارمنی با کاشی سفید بر زمینه کاشی لاجوردی گل و بوته دار مورخ به سال 1899 م موجود است که از تعمیر کلیسا در این سال و در ایام پادشاهی مظفر الدین شاه قاجار حکایت می کند. به موجب این کتیبه در سال 1899 عده ای از ارامنه خیّر و موسسات آن ها برای تعمیر پول هائی داده اند و تحت نظر هوسپ آبکاریان خرج کلیسا شده است.

آرامگاه خواجه پطرس در ایوان مقابل در غربی کلیسای بیدخم واقع شده و سنگ مرمر آرامگاه او دارای کتیبه و عباراتی به خط ارمنی به تاریخ 1649 م است. در قسمت فوقانی محراب این کلیسا به خط ارمنی طلائی رنگ بر زمینه فیروزه ای نوشته شده است. در اطراف این کلیسا کتیبه های دیگری به خط ارمنی گچبری شده که مضمون آن ها مشابه یکدیگر است و برای خواجه پطرس و اعضاء خانواده او که نام آن ها ذکر شده تقاضای یادآوری و طلب آمرزش در حین اجرای مراسم مذهبی شده است. این کتیبه ها مورخ به سال های 1077 و 1084 (برابر با 1628 و 1635 م است).

هنرفر 514- 511 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سن سور “وانک” جلفا

مهمترین کلیسای مشهور تاریخی جلفا از نظر معماری و نفاست تزئینات نقاشی کلیسای «سن سور» است که مشهور به کلیسای «وانک» میباشد و در محل کلیسای ساده قدیمی تری که در سال 1605 م بنا شده بوده و رو به ویرانی نهاده بوده است بنیاد آن گذاشته شده. این کلیسا را آمنا پرکیچ (Amena Perkich ) به معنی (نجات دهنده)  نیز می نامند.

در تاریخ ارامنه جلفا نوشته شده است در موقعی که خلافت اعظم ارامنه در اوج کلیسا با هاکوپ بوده است و خلیفه جلفا (داوید) نام داشته و کلانتر جلفا خواجه صفر بوده ساختمان این کلیسا را محل اعانات ارامنه جلفای اصفهان در سال 1104 به سال ارمنی (1655 م) آغاز شد و در سال 1113 (برابر 1664 م) و مقارن بیست و دومین سال سلطنت شاه عباس دوم به پایان رسیده است.

داخل این کلیسا و تمام دیوارها و اطراف و جوانب آن با تزئینات نقاشی به سبک ایرانی و تابلوهائی که نفوذ نقاشی ایتالیایی در آن ها محسوس است و زندگانی مسیح را معرفی می کند تزئین شده و ازاره های کلیسا با کاشی های خشت هفت رنگ آراسته شده است. در این کلیسا بیش از سایر کلیساهای جلفا نقاشی وجود دارد و از نظر کثرت طلاکاری کلیسای منحصر بفرد محسوب می شود.

معماری کلیسا و تزئینات طلاکاری آن کار استادان ایرانی است و تابلوهای نقاشی آن چنانکه می گویند به وسیله هنرمندان ارمنی و اروپایی نقاشی شده است. کتیبه سردر ورودی کلیسای وانک در جانب غربی آن به خط ارمنی طلائی رنگ بر زمینه کاشی خشت لاجوردی است.

در بین کتیبه های داخل کلیسای وانک چهار کتیبه سه سطری به خط ارمنی که در زیر پنجره های فوقانی داخل کلیسا نوشته شده است جنبه تاریخی دارد. در این کتیبه ها از بانی تزئینات نقاشی این کلیسا به نام “خواجه آودیک”  یاد شده است. کتیبه های مزبور که به خط ارمنی برجسته طلائی رنگ بر زمینه لاجوردی گچبری شده است. سنگاب این کلیسا که به سبک سنگاب های مساجد ساخته شده و در موقع تعمیرات کلیسا از محل اصلی آن در سرسرای ورودی کلیسا انتقال داده شده و فعلاً مقابل در ورودی کلیسای وانک قرار دارد و ارامنه در اطراف آن شمع روشن می کنند، دارای کتیبه ایست که به خط ارمنی برجسته بر سنگ، نقش بسته است. در بالای سردر شمالی کلیسای وانک تابلوئی نقاشی شده که دفن حضرت مسیح را نمایش می دهد و در ذیل آن در یک حاشیه یک سطری به خط ارمنی کتیبه ای نقاشی شده است.

در داخل کلیسای وانک کتیبه های کاشیکاری هم موجود است. از آن جمله کتیبه کاشیکاری شاه نشین کلیسای وانک است که به خط ارمنی با کاشی سفید بر زمینه لاجوردی است. روبروی در اصلی کلیسای وانک برج ناقوس کلیسا ساخته شده است. مخارج ساختمان برج را در دوره پادشاهی شاه سلطان حسین به وسیله یکی از ارامنه جلفا بنام هوهانجان جامالیانس پرداخته و کتیبه ای در سه سطر در جبهه شمالی برج به یادگار گذاشته شده است. این کتیبه که به خط ارمنی با کاشی سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی رنگ نوشته شده است. در زیر برج ناقوس آرامگاهی قرار دارد که در اطراف سنگ آن تصاویر سربازانی حجاری شده است.

هنرفر 518 – 514 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ آمنا بر گیچ 

ساخت این کلیسا و مجموعۀ مذهبی که حدود 9 سال به طول انجامید، در سال 1664 م به پایان رسید و به یاد بود کلیسای جلفای قدیم در ارمنستان، «ناجی مقدس همگان» نامیده شد. این کلیسا طی مدت کوتاهی به عنوان مرکزیت دینی ارمنیان ایران و هندوستان انتخاب شد.

قدیمی ترین قسمت مجموعه کلیسای کوچکی به نام یوسف مقدس است که بین سال های 1655 م تا 1664 بنا گردیده است. این کلیسا به وسیله دو فرورفتگی پنج ضلعی که محل عبادت است، محدود می شود و بیشترین روشنایی فضای داخلی از طریق هشت دریچه ایی است که روی ساقۀ گنبد قرار دارد. درون کلیسا با نقوش برجسته، نقاشی های دیواری، تزئینات و اشیای مقدس تزئین شده است.

حق نظریان، 62- 47: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ استپانوس  

این کلیسا در سال 1614 م ، در محلۀ هاکوپیان احداث گردیده است و در ابتدا در فضایی باز احداث شده و پس از مدتی یک ردیف ساختمان و یک نیایشگاه تابستانی  به آن اضافه شده است. کلیسای سورپ استپانوس بزرگترین کلیسای جلفا است و به شکل متوازی السطوح است.

از لحاظ ساختار معماری یک تالار گنبد دار کلاسیک که چهار ستون بزرگ طاق ضربی آن را نگه می دارند. دیوارهای داخلی پوشیده از گچ هستند و دور تا دور قسمت پایینی آن ها، نوار تزئینی زیبایی از کاشی های سرامیکی به چشم می خورد.

حق نظریان، 100- 95 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ سرکیس 

این کلیسا در سال 1659 م ساخته شده و در محلۀ ایروان قرار دارد. کلیسای سورپ سرکیس با ساختاری بسیار هماهنگ از نوع تالار گنبد دار است و گنبد کوچک روی چهارستون عظیم قرار گرفته است.

فضای مرکزی کلیسا با توجه به محرابی که در زیر گنبد قرارگرفته و در دو طرف آن تعدادی اتاق وجود دارد، احتمالاًَ محل برگزاری مراسم بوده است و اتاق های جنوبی برای ملاقات ها و کارهای اداری مورد استفاده بوده است. کلیسا در گذشته مملو از نقاشی های دیواری بوده و امروزه به غیر از بخش گنبد و محراب که تصاویری از قدسیان بر آن دیده می شود، پوشیده از گچ است.

حق نظریان،108- 101 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ گریگور روشنگر

این کلیسا که در محلۀ میدان کوچک جلفا قرار دارد، در سال 1633 م توسط خواجه میناس ساخته شده است. در بالای تنها ورودی کلیسا سه سنگ صلیب قرار دارد. در سمت شرقی حیاط بزرگ کلیسا، نیایشگاهی برای برگزاری مراسم در فصول گرم وجود دارد که در سال 1714 م توسط قارخان (نوۀ خواجه میناس) ساخته شده است.

این نیایشگاه تابستانی ترکیبی زیبا از چوب و آجرکاری است که امروزه بخشی از چوب ها از بین رفته است. یک ویژگی خاص کلیسای سورپ گریگور روشنگر این است که در آن هیچ راه پله ای برای دسترسی به اتاق های طبقۀ بالا وجود ندارد، که این امر احتمالاً برای مخفی کردن جامه های مقدس و گنجینه های کلیسا در زمان خطر است.

حق نظریان، 94- 89 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ گئورگ

این کلیسا در سال 1611 م در محلۀ میدان کوچک جلفا واقع شده و به احترام خواجه نظر، کلیسای «خوجنتس» نامیده می شود. ساختمان اصلی در گوشۀ جنوب شرقی قرار دارد و در دو طرف آن تعداد زیادی اتاق وجود دارد که در آن ها چند سنگ مقدّس کلیسای جامع سورپ اچمیازین ارمنستان نگهداری می شود. ورودی کلیسا با سه دهنه در دیوار غربی جای گرفته است.

این کلیسا به جهت هماهنگی ساختار معماری یکی از زیباترین کلیساهای جلفا به شمار می رود و فضای داخلی آن مملو از گچکاری است.

حق نظریان، 88- 81 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ میناس  

این کلیسا در سال 1659 م در محلۀ تبریزی ها ساخته شده است و دارای دو ورودی است. ساختمان اصلی کلیسا در شمال شرقی مجموعه قرار گرفته و دارای پلانی مستطیل شکل و چهار ورودی است. فضای داخلی کلیسا موقر و با شکوه است و در آن چهار ستون بزرگ که ساقۀ هشت ضلعی و گنبد کروی روی آن ها قرار گرفته دیده می شود. بعدها به این کلیسا که به طور کامل از آجر ساخته شده، یک برج ناقوس کوچک دو طبقۀ اضافه شده است.

حق نظریان، 114-109: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ نرسس

این کلیسا در قرن هفدهم میلادی در محلۀ کوچه یا سنگ تراش ها ساخته شده است. بنا بر طبق کتیبه های موجود بر سنگ در سمت راست محراب، در سال 1661 م بنا شده است. کلیسای سورپ نرسس به طور کامل از کاهگل پوشیده شده و ورودی هایش قاب سفید رنگ گچی دارند.

فضای داخلی دارای چیدمانی ساده و سنتی است و تالاری گنبد دار با طاق های ضربی دارد که بر نیم ستون های عظیم استوارند. محراب کلیسا نیز پلانی فشرده و پنج ضلعی دارد. دیوارهای داخلی بسیار ساده و فاقد تزئینات خاص هستند.

حق نظریان، 126- 121: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ نیکو قایوس  

این کلیسا در سال 1630 م ساخته شده و در محلۀ قاراگل یا آرواگلوخ واقع است. ساختار معماری کلیسا نسبتاً ساده است و شامل فضایی متوازی السطوح که در زیر گنبدی شانزده ضلعی قرار گرفته می شود. فضای داخلی از شیوۀ سنتی کلیساهای ارمنی پیروی کرده و دارای یک تالار گنبد دار مرکزی و محرابی پنج ضلعی با دو اتاق در طرفین است. داخل کلیسا دارای نقاشی های دیواری بوده است که اکنون با گچ پوشیده شده اند.

حق نظریان، 120-115: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای سورپ هووانس مگردیچ

کلیسای سورپ هووانس مگردیچ یا یحیی تعمید دهنده در سال 1621 م ساخته شده و در محلۀ چهارسو قرار دارد. ساختمان اصلی کلیسا در جنوب شرقی مجموعه واقع شده، به طور کامل آجری است و دارای چهار ستون بزرگ می باشد که ساقه و گنبد را نگه می دارند.

یک برآمدگی سادۀ پنج ضلعی محراب را در بر می گیرد و برخلاف شیوۀ سنتی در طرفین محراب نیایشگاه قرار ندارد، بلکه در آن جا اتاق هایی برای نگه داری لباس و اشیای مقدس دیده می شود.

حق نظریان، 138- 133: 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای گیورگ جلفا

بعد از کلیسای هاکوپ کلیسای گیورگ هم در محله میدان کوچک در ردیف کلیسای قدیمی جلفا محسوب میشود. مردم جلفا این کلیسا را کلیسای (غریب) می نامند. داخل این کلیسا بسیار ساده است و فقط یک تابلوی نقاشی قدیمی در قسمت محراب آن نصب شده ولی اهمیت آن بداشتن ساختمان دیگری از بناهای ضمیمه کلیسا است که سیزده قطعه سنگ های کلیسای قدیمی ارمنستان که ارامنه در موقع مهاجرت به اصفهان با خود همراه آورده اند، در این محل بجای گذاشته اند و یکی از اماکن مقدسه ارامنه جلفا محسوب میشود.

در سر این کلیسا در دوره سلطنت شاه سلطانحسین یک تابلوی کاشیکاری نصب شده که تصویر حضرت مریم و مسیح و چند نفر دیگر را که هدایائی آورده اند با کاشی های خشت هفت رنگ نمایش داده اند و در زیر این تابلو در یک سطر به خط سفید ارمنی بر زمینه کاشی خشت لاجوردی عبارتی نوشته شده است.

هنرفر 510 – 508 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای مریم جلفا

ارامنه جلفا کلیسای اولی خود بنام (هاکوپ) را که بسیار کوچک بود وسعت دادند و کلیسای بزرگتری به نام “مریم” بنا کردند. داخل این کلیسا دارای تزئینات نقاشی و تابلوهای مذهبی است که روی دیوارهای گچی نقاشی شده و در بین کتیبه های آن به زبان و خط ارمنی است. کتیبه های تاریخ دار مورخ به سال های 1100 و 1115 (سال ارمنی) برابر 1651 و 1666 م و کتیبه دیگری به تاریخ 1723 م موجود است.

کتیبه تاریخی معروف کلیسای مریم از بانی ساختمان این کلیسا که یکی از بازرگانان ارمنی بنام خواجه آودیک است می باشد. وی از تجار بزرگ ابریشم در دوره شاه عباس اول بوده است که کلیسای مریم را بنا کرده و آن را با چراغ ها و قندیل های زرین و سیمین و تابلو ها و تصاویر گرانبها زینت داده است و تمام مخارج آنرا در حیات خود به عهده داشته است.

مضمون کتیبه نقاشی شده این کلیسا از خواجه آودیک به خط ارمنی است. خواجه آودیک در این ساختمان کلیسای مریم مدفون است. دو تابلوی بزرگ نقاشی در داخل این کلیسا نصب شده که بوسیله یک تاجر ارمنی به نام خواجه گرگ آقا از ونیز برای این کلیسا هدیه آورده است. یک کتیبه به زبان و خط ارمنی در این کلیسا حاکی از آن است که ساختمان کلیسا در سال 1059 به سال ارمنی (برابر با  1610 م و 1018 ه.ق) در دوره ای که داوید خلیفه اعظم ارامنه بوده شروع شده و در سال 1062 (برابر با 1613 م و 1021 ه.ق) نقاشی شده و در سال 1814 م ( 1256 ه.ق) تعمیر شده است. این کتیبه به خط کشیش هوانس گاستانیان است. تاریخ کاشیکاری کلیسای مریم 1660 و 1666 م یادداشت شده است.

هنرفر 511 – 510 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، کلیسای یعقوب مقدس (هاکوپ)

در بین کلیساهای جلفا از همه قدیمی تر کلیسای یعقوب مقدس (هاکوپ) است که در گوشه شمال غربی صحن فعلی کلیسای مریم قرار دارد و کتیبه سردر آن که به زبان ارمنی است. تاریخ ساختمان آن را 1056 به سال ارمنی (1607 – 1606 ) میلادی برابر 1014 ه.ق تعیین میکند و این اولین کلیسایی است که ارامنه در جلفای اصفهان بنا کرده اند.

هنرفر 508 : 1350

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، مجموعۀ سورپ آسدوازادزین (مادر مقدس)

این مجموعه در محلۀ میدان بزرگ استقرار یافته است. قدیمی ترین کلیسای این مجموعه به احتمال فراوان «سورپ هاکوپ» مربوط به سال 1607 م است. در این محوطه کلیسای دیگری به نام «سورپ استپانوس» وجود داشته که در طی ساخت کلیسای «مادر مقدس» تخریب شده است.

طبق روش سنتی، حیاط به طور کامل از آجر پوشیده شده و تعداد زیادی مقبره را در خود جای داده است. فضای داخلی کلیسای «سورپ هاکوپ» تقریباً ساده، موقر و به طور کامل گچکاری شده است. بنای کلیسای «مادر مقدس» که نام مجموعه از آن گرفته شده، در وسط حیاط مرکزی قرار دارد و با نمای کاملاً آجری، هویت خود را در میان رواق های هر طرف آن حفظ کرده است.

حق نظریان، 72- 63 : 1385

اقلیت های دینی، ارامنه، آثار تاریخی، اصفهان، موزه کلیسای وانک جلفا

کلیسای وانک دارای موزه ای تاریخی است که در جنب کلیسا و در شمال آن واقع شده و دارای سالن های متعدد و اشیاء و آثار تاریخی است. عمارت موزه در سال 1905 م ( 1322 ه.ق ) ساخته شده و تابلوهای متعدد نقاشی از طرف بازرگانان ارمنی که به اروپا مسافرت کرده بوده اند به کلیسا اهدا شده است.

موزه کلیسا دارای 700 جلد کتاب خطی به زبان ارمنی است و قدیمی ترین آن ها نسخه ای است که در قرن دهم میلادی نوشته شده است. اولین کتابی که به وسیله ارامنه در جلفای اصفهان به چاپ رسیده و عین حروفی که بکار برده شده در این موزه نگاهداری می شود و در مجموعه کتیبه های قبور که در اطاق جنب کلیسا نگاهداری می شود. مجموعه فرامینی که سلاطین ایران بعد از شاه عباس درباره ارامنه جلفا صادر کرده اند در یکی از سالن های این موزه نگاهداری می شود و از مجموعه های جالب موزه جلفا است.

چند قطعه از تزئینات نفیس کاخ های هفت دست و آینه خانه از بناهای دوره شاه عباس دوم تنها آثاری از تزئینات گچبری و طلاکاری مقصور منهدم شده صفویه است که فقط در این موزه می توان آن ها را مشاهده کرده، از توابع این موزه کتابخانه ای نیز هست که در حدود ده هزار نسخه کتاب چاپی دارد.

هنرفر 518 : 1350​