لر، لر بزرگ، عشایر بختیاری، بازی ها

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، آتش بیار

تعداد: 5-10 نفر، جنس: هر دو، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: از میان بازیکنان یک نفر استاد (هالو) می شود و خود، یک نفر را به شاگردی انتخاب میکند. بقیه بازیکنان به شاگرد حمله می کنند و اگر بتوانند او را بگیرند، آنقدر او را کتک می زنند تا بالاخره فرار کرده و نزد استاد برود.

در این موقع استاد، لی لی کنان به بقیه افراد بازی حمله می کند. آنها هم سعی می کنند استاد را بزنند و از دسترس او فرار کنند. اگر استاد  موفق به گرفتن یکی از آنها شود، آن بازیکن باید جای او را بگیرد و اگر در حین حمله از حالت لی لی خارج شود و پایش را زمین بگذارد، بازی را باخته است.

با بازنده شدن هالو، شاگرد حملۀ خود را شروع می کند و سعی می کند با گرفتن یکی از بازیکنان خود و هالو را نجات دهد که در غیر اینصورت هر دو نفر بازنده می شوند.

قزل ایاغ، 611: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، آسموچه زنکه

تعداد: 2 نفر، جنس: هر دو، گروه سنی: کودکان، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: دو بازیکن پشت به هم می ایستند و بازوان خود را در هم قلاب می کنند. یکی دیگری را بالا برده و می پرسد آسمان چه رنگ است او هم در همان حال جواب می دهد بعد دیگری همان کار را تکرار می کند.

قزل ایاغ، 611: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، اساره شِب شِب

نام دیگر بازی: گل زر، تعداد: دو گروه، جنس: هر دو، اشیاء: یک قطعه چوب به طول 20-30 سانتیمتر، محل اجرا: فضای باز، زمان اجرا: شب ها

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و یک نفر را به عنوان استاد (داور) انتخاب می کنند. بعد افراد دو گروه چشمهایشان را می بندند و استاد ضمن گفتن عبارتی چوبی را که در دست دارد به سمتی پرتاب می کند. بعد از پایان کلمۀ آخر عبارت، بازیکنان چشم های خود را باز می کنند و به جست و جوی چوب روانه می شوند. گروهی که با دقت به صدای پرتاب چوب گوش کرده باشد، آن را زودتر پیدا کرده و از گروه دیگر سواری می گیرد.

قزل ایاغ، 611: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، اکل مکل

تعداد: گروهی، جنس: هر دو، گروه سنی: کودکان، محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: بازیکنان کنار هم می نشینند و پاهای خود را دراز می کنند. بعد یکی از آنها در حالیکه به پاهای یک یک آنها می زند، قصه ای منظوم را می خواند.

قزل ایاغ، 612: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، الکو

نام دیگر بازی: الک دولک، تعداد: 2-6 نفر، جنس: هر دو، اشیاء: یک تکه چوب به طول حدود 80 سانتیمتر، یک چوب به طول حدود 30 سانتیمتر، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: ابتدا چوب کوچکتر (چوال) را روی دو تکه سنگ یا آجر می گذارند، بعد با چوب بلند به آن می زنند تا کمی به هوا بلند شود، سپس با ضربه ای شدید، آن را به طرف زمین بازی پرتاب می کنند. اگر بازیکنان بتوانند خود را به سرعت به آن برسانند و آن را در هوا بگیرند بازی را برده اند. اما اگر فقط دست کسی به چوب بخورد، فردی که چوب را پرتاب کرده بازنده می شود.

در صورتی که هیچ یک از این دو مورد پیش نیاید، چوب الک (چوب بزرگ) را به طرف محل بازی (داگله) پرتاب می کنند و اگر به چوب دولک بخورد، باخته اند. به هنگام پرتاب چوب کوچک، اگر کسی نتواند با چوب  بلند به زیر آن (دولک) بزند، اصطلاحاً می گویند «شپ» شده، سه بار شپ شدن در بازی، باعث سوختن و یا محروم شدن از یک دور بازی می شود.

قزل ایاغ، 612: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، انی منی

تعداد: دو گروه، جنس: هر دو، اشیاء: یک عدد کلاه، محل اجرا: فضای باز، زمان اجرا: اعیاد و جشنها

نحوه بازی: ابتدا دو نفر از میان بازیکنان استاد می شوند. این دو نفر یا به صورت توافقی و یا به صورت قرعه کشی یاران خود را انتخاب می کنند. بعد «تر و خشک» می کنند تا گروه شروع کنندۀ بازی را تعیین کنند. افراد گروهی که در «تر و خشک» بازنده شده اند دایره وار و به فاصلۀ یک تا دومتر از یکدیگر به حالت نیم خیز قرار می گیرند و افراد گروه برنده بر پشت و شانۀ آنها سوار می شوند.

کلاه بازی در دست استاد گروه سوار است. استاد پس از رد و بدل کردن جملاتی با یار کناریش، کلاه را به طرف او می اندازد، او هم باید کلاه را بگیرد و به همان ترتیب استاد عمل کرده و کلاه را به نفر بعدی خود برساند. بازی به همین ترتیب ادامه می یابد تا زمانی که کلاه به زمین بیفتد که در اینصورت جای دو گروه عوض می شود.

قزل ایاغ، 612: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، پادشا وزیر

تعداد: 5-10 نفر، جنس: هر دو، اشیاء: یک عدد کبریت، محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: بازیکنان دایره وار روی زمین می نشینند. بعد سطوح یک جعبه کبریت را علامتگذاری می کنند. به این ترتیب که یکی از دو طرف گوگردی آن را «شاه» دیگری را «وزیر»، قسمت رنگی آن (علامت کارخانه) را «دزد»، پشت آن را «بیکاره» و دو درجه کوچکتر را یکی «هفت سال شاه» و دیگری را «هفت سال وزیر» علامت می زنند. بعد کبریت را به ترتیب روی زمین می اندازند، تا زمانی که ابتدا شاه وزیر تعیین شود. بعد دوباره کبریت را می اندازند تا دزد هم مشخص شود. آن گاه بلافاصله وزیر او را دستگیر کند و شاه هم دستور مجازات او را به وزیر اعلام می کند.

قزل ایاغ، 613: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، تپ تپو

تعداد: گروهی، جنس: هر دو، گروه سنی: کودکان، محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: بازیکنان دایره وار گرد هم می نشینند و انگشت سبابۀ خود را روی زمین و جلوی خود می گذارند. یکی از آن ها استاد بازی می شود. استاد هر بار با گفتن نام پرنده، شیء و یا حیوانی دستش را جلو آورده و سپس بلند می کند، بازیکنان باید مراقب باشند و فقط زمانی با استاد همراهی کرده و دستهایشان را بلند کنند که استاد نام پرنده ای (قلاپر) را به زبان بیاورد.

اگر در این میان کسی اشتباه کند، او را روی زمین می خوابانند و همگی دستهایشان را روی هم می گذارند. آن گاه یکی از بازیکنان عبارتی را می خواند. پس از آن بازیکن بازنده باید بگوید که دست چه کسی روی همۀ دستها قرار دارد اگر بار اول درست گفت که بلند می شود وگرنه این کار را آنقدر ادامه می دهند تا جواب صحیح بدهد.

قزل ایاغ، 614: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، ترمغ بازی

تعداد: 2 نفر، جنس: هر دو، اشیاء: تعدادی تخم مرغ، محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: دو بازیکن با چند تخم مرغ شرط بندی می کنند. یکی از آنها نوک تخم مرغش را به نوک تخم مرغ دیگری می زند، تخم مرغ هر کدام که بشکند، باید آن را به دیگری بدهد.

قزل ایاغ، 614: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، جوزو

تعداد: دو گروه 6-8 نفری، جنس: هر دو، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و دایره ای روی زمین رسم می کنند. بعد قرعه کشی می کنند و افراد یکی از دو گروه، درون دایره پشت به هم زده و می نشینند. گروه دیگر سعی می کند افراد نشسته را از دایره خارج کند. اگر در این میان فردی از آنها توسط گروه نشسته گرفتار شود، دست یا پای او را آنقدر با دندان فشار می دهند تا او تسلیم شده و کلمه «جوز» را بر زبان بیاورد.

با گفتن این کلمه جای دو گروه عوض می شود. گاه اتفاق می افتد فرد گرفتار شده از گروه مهاجم آنقدر مقاومت می کند که حتی پوست بدنش کنده می شود، اما کلمۀ «جوز» را بر زبان نمی آورد.

قزل ایاغ، 616: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، جنگ با چوب

منطقۀ بومی: در روستای بختیاری ها رواج بیشتری دارد.، تعداد: 2 نفر، جنس: اغلب پسران، اشیاء: دو چوب به طول یک متر و قطر سه سانتی متر (برای هر بازیکن)، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: این بازی رزمی شبیه شمشیربازی و از بازیهای بسیار قدیمی است. دو بازیکن ورزیده کمربندهایشان را محکم کرده و کلاه بختیاری بر سر می گذارند و هر دو در حالی که دو چوب دردست دارند،  منتظر هستند تا با اجازه یکی از ریش سفیدان محل کار خود را آغاز کنند.

دو بازیکن با شیوه های حمله و دفاع به مقابله می پردازند. از یک چوب برای دفاع و از چوب دیگر برای حمله استفاده می کنند. عوامل موثر پیروزی بر حریف را می توان سرعت در مقابله، نوع حمله و دفاع، تغییر جهت سریع و . . . دانست. بازیکنی که چوبش بر زمین بیفتد و یا بشکند و هم چنین بازیکنی که تسلیم حریف شود، بازی را باخته است.

قزل ایاغ، 615: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، چوب بازی

تعداد: گروهی، جنس: هر دو، اشیاء: یک چوب به طول 60-80 سانتیمتر و به قطر 2-3 سانتیمتر (به تعداد بازیکنان) ، محل اجرا: فضای باز، زمان اجرا: اعیاد، جشن ها و مراسم

نحوه بازی: در این بازی باید تعداد شرکت کنندگان زوج باشد که هر دو نفر مقابل هم قرار گرفته و با هم بازی کنند. حرکات موزون در بازی از اهمیتی ویژه برخوردار است. حرکت سریع و موزون پا، جهش وگردش، چگونگی مقابله با هم، نحوۀ حمله و دفاع اهمیتی فوق العاده دارند. دو نفری که مقابل هم قرار می گیرند، هر یک دو چوب دردست دارند که یکی برای حمله و دیگری برای دفاع است. حملات از کمر به پایین و بیشتر به طرف ران ها و ساق پاهاست. این بازی همراه با آهنگ مخصوصی در مایه های رزمی است و با دهل نواخته می شود.

قزل ایاغ، 617: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، دُرنا بازی

نام دیگر بازی: شاه وزیربازی

تعداد: گروهی، جنس: هر دو، اشیاء: یک عدد دُرنا (شال کمر تابیده شده)، گروه سنی: جوانان، محل اجرا: فضای بسته، زمان اجرا: شبهای زمستان

نحوه بازی: بازیکنان دور کرسی می نشینند. یکی از بازیکنان شال کمر خود را باز کرده و آن را تاب می دهد، بعد دولا می کند و انتهای آن را گره می زند به این ترتیب درنا درست می شود. آن گاه یک سینی روی کرسی می گذارند و یک قاپ گوسفند هم در آن قرار می دهند. هر طرف قاپ با اسامی اسب، خروجیک نامگذاری شده است. اولین نفر قاپ را برداشته و آن را داخل سینی پرت می کند. اگر قاپ به طرف اسب بنشیند آن فرد شاه می شود. بعد از او نفر دوم قاپ را برداشته و آن را داخل سینی پرت می کند که اگر به طرف خر قرار گیرد عنوان وزیر را پیدا می کند تا زمانی که شاه تعیین نشده، وزیر انتخاب نمی شود و تا زمانی که وزیر انتخاب نشود دزد انتخاب نمی شود.

هنگامی که وزیر مشخص شد، بلافاصله می ایستد و مراقب اوضاع است تا زمانی که دزد مشخص شود، او را فوراً بگیرد. اگر قاپ به طرف جیک قرار گیرد، بازیکنی که قاپ را انداخته دزد می شود. آنگاه وزیر را برای تنبیه دزد از شاه تعیین تکلیف می کند.

گاه شاه، دستور چندین ضربه تازیانه و یا جریمۀ نقدی می دهد. دزد هم یا ضربه ها را می خورد یا مقداری کشمش یا چیز دیگر خریده و به وزیر می دهد تا بین بازیکنان تقسیم کند. بازی تا زمانی که بازیکنان خسته شوند ادامه می یابد و هر چقدر بیشتر طول بکشد، جریمه ها هم سنگین تر می شود.

قزل ایاغ، 618: 1379

لر، لر بزرگ، بختیاری، بازی، دسش ده

تعداد: دو گروه، جنس: هر دو، اشیاء: یک عدد توپ یا کلاه یا چوب، محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه توپ یا کلاه را در دست دارد و آن را برای یاران خود پرتاب می کند. گروه مقابل هم سعی می کند آن را به هر ترتیبی شده به دست آورد. این بازی شبیه سازی «رگبی» است.

قزل ایاغ، 619: 1379