فارس، یزد، بزرگان

فارس، یزد، بزرگان، جلال‌الدین محمد منجم یزدی

منجم و نویسنده‌ی دوره‌ی صفوی، تولد: نامعلوم، وفات: 1029 ه.ق.

او منجم رسمی دربار شاه عباس صفوی بود و لقب ملاجلال داشت. در اواخر عمرش به تنظیم روزنامه‌ی روزگار خود که به روزنامه‌ی ملاجلال منجم یا تاریخ عباسی مشهور است پرداخت.

دانشنامه‌ی مشاهیر یزد، 353-352: ج 1: 1382

فارس، یزد، بزرگان، عبدالکریم حائری یزدی

مجتهد و مرجع تقلید بزرگ، تولد: 1239 ه.ش، وفات: 1315 ه.ش.

او به “آیت‌الله مؤسس” معروف است. حائری پس از درگذشت مراجع تقلید عراق مرجع مطلق شیعیان شد.

وی در سال 1301 به قم رفت و مقدمات تأسیس حوزه‌ی علمیه‌ی آن‌جا را فراهم کرد. با تأسیس حوزه‌ی علمیه‌ی قم، حائری شاگردان بسیاری را تربیت کرد مانند امام‌ خمینی، محمدرضا گلپایگانی و محمد علی اراکی. مهم‌ترین آثار او عبارت‌اند از: کتاب الصلوه، تقریرات در اصول فقه، درر الفواید، کتاب الرضاع و کتاب المواریث.

دانشنامه‌ی مشاهیر یزد، 389-391: ج 1: 1382

فارس، یزد، بزرگان، کمال‌الدین وحشی بافقی

شاعر معروف قرن دهم، وفات: 939 ه.ق، وفات: 991 ه.ق.

وحشی یکی از زبردست‌ترین شاعران قرن دهم است و سروده‌های او از شاهکارهای سرایندگان قرن دهم بود. علاوه بر دیوان اشعار، سه اثر دیگر از وحشی به جا مانده است: خلد برین، ناظر و منظور و فرهاد و شیرین.

دیوان وحشی بافقی، 32-15

فارس، یزد، بزرگان، محمد فرخی یزدی

ادیب، شاعر، روزنامه‌نگار و مبارز سیاسی، تولد: 1267 ه.ش، وفات: 1318 ه.ش.

فرخی نماینده‌ی مردم یزد در مجلس هفتم شورای ملی بود. فرخی یزدی در سال 1300 نشریه‌ی انقلابی طوفان را پایه‌گذاری کرد. دیوان اشعار فرخی منتشر و بارها تجدید چاپ شده است.

محمدی و مسرت، 265، 194، 34، 4: 1378

فارس، یزد، بزرگان، محمد علی اسلامی ندوشن

نویسنده، مترجم، شاعر و محقق برجسته‌ی معاصر، تولد: 1304 ه.ش.

اسلامی ندوشن پس از اتمام تحصیلات در فرانسه به ایران برگشت و سال‌ها در دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشت. وی آثاری شامل پنجاه جلد کتاب و صدها مقاله و ترجمه در زمینه‌های گوناگون علمی، ادبی، هنری و تاریخی دارد که برخی از آن‌ها به زبان‌های مختلف آلمانی، روسی و عربی ترجمه شده است. برخی از آثار او عبارت‌اند از: آزادی مجسمه، در کشور شوراها، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، صفیر سیمرغ، فرهنگ و شبه‌فرهنگ، ماجرای پایان‌ناپذیر حافظ.

دانشنامه‌ی مشاهیر یزد، 127-126: ج 1: 1382

فارس، یزد، بزرگان، محمد علی ریاضی یزدی

شاعر، تولد: 1290 ه.ش، وفات: 1360 ه.ش.

ریاضی به “شاعر آل‌الله” معروف است و ملک‌الشعرای آستان حضرت معصومه در قم بود. بیشتر سروده‌های وی در توحید و مدح و منقبت خاندان پیامبر اکرم سروده شده است. دیوان اشعار او منتشر شده است.

دیوان ملک‌الشعرا ریاضی یزدی، 23-9: 1371

فارس، یزد، بزرگان، محمود افشار یزدی

نویسنده، شاعر، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی، تولد: 1272 ه.ش، وفات: 1362 ه.ش.

وی در سال 1298 مدرک دکترای علوم سیاسی و اجتماعی را از دانشگاه لوزان دریافت کرد. افشار در سال 1304 مجله‌ی مهم و تأثیرگذار آینده را منتشر کرد. او بخشی از دارایی خود را وقف نشر و گسترش زبان و ادبیات فارسی کرد و با تأسیس موقوفات در شمیران به انتشار کتاب‌هایی پرداخت که به تحکیم وحدت ملی و تعمیم زبان فارسی کمک می‌کند. افشار مسئولیت‌های اداری مختلفی در وزارت‌خانه‌های فرهنگ و دادگستری برعهده داشت. گفتار ادبی، گنجینه‌ی مقالات، سیاست اروپا در ایران، افغان‌نامه، تاریخچه‌ی سیاست روس در ایران از جمله آثار وی است.

دانشنامه‌‌ی مشاهیر یزد، 147: ج 1: 1382

فارس، یزد، بزرگان، مهدی آذر یزدی

نویسنده‌، شاعر و مصحح، تولد: 1301 ه.ش، وفات: 1388 ه.ش.

یزدی در سال 1343 برای نگارش کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب از سوی سازمان جهانی یونسکو به دریافت جایزه نائل شد. مهم‌ترین آثار او عبارت‌اند از: قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن، قصه‌های ساده و قصه‌های قرآن.

دانشنامه‌ی مشاهیر یزد، 11-10: ج 1: 1382

فارس، یزد، بزرگان، میرزا محمد جیحون یزدی

شاعر دوره‌ی قاجار، تولد: 1216 ه.ق، وفات: 1261 ه.ق.

جیحون ملقب به تاج‌الشعرا است. در فنون نظم و نثر مهارت داشته و مرثیه‌های او در زمینه‌ی موضوع کربلا و شهدای عاشورا معروف است. دیوان اشعار او برای نخستین‌بار به وسیله‌ی انجوی شیرازی در سال 1316 در بمبئی منتشر شد. دیوان جیحون در برخی از مکتب‌خانه‌های قدیمی از کتاب‌های درسی به شمار می‌رفت. منظومه‌ای به نام نمکدان از دیگر آثار اوست.

دانشنامه‌ی مشاهیر یزد، 375: ج 1: 1382