فارس، گلپایگان، بزرگان
فارس، گلپایگان، بزرگان، آقا ضیاءالدین دری
مرحوم آقا ضیاء الدین دری از فحول علمای معقول و در جریان حرکت مشروطه حداقل ابتدا از مشروطه خواهان بوده و به اصطلاح با آزادی خواهان همراهی داشت، پس از کناره گیری از جریان مشروطه خواهی مدرسه متوسطه به نام اتحاد تاسیس نمود که تا زمان رضاخان پهلوی در خیابان نظامیه بین بهارستان و سرچشمه برقرار بود. بعضی از آثار چاپ شده ی ایشان عبارتند از: 1- نصاب مهذّب، تهران 1304 چاپ سنگی
2- جبر و اختیار چاپ بمبئی 3- اصول عقاید دین یا لمعات المستر شدین طهران 1306 ش 4- اقسام علوم عقلیه شیخ الرئیس ابوعلی سینا ترجمه ضیاء الدین دری تهران کتابفروشی خیام و … .
اشراقی، 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ابوالقاسم جرفادقانی
دیوان فرخی (ابوالحسن علی بن جولوغ متخلص به فرخی) زمان تالیف قرن چهارم ه.ق به خط نستعلیق شکسته ایشان در سال 1276 ه.ق تحریر یافته است.
اشراقی، 703: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ابن ماکولا
ابونصر علی بن هبه الله معروف به ابن ماکولا پدر ابونصر وزارت امام قائم به امرالله را داشت و بوعلی وزارت جلال الدوله دیلمی را به عهده داشت. جد بزرگ این خاندان ابودلف عجلی بود که از مأموران عالی رتبه مأمون خلیفه عباسی و معتضم خلیفه دیگر عباسی در شهری که امروز در نقشه جغرافیا تطبیق نمی کند و بین همدان و اصفهان به دستور او ساخته شد و کرج نام گرفت. از قبایل عربی بودند که به قم و سپس به گلپایگان کوچیدند و در روستای کوچک ماکوله در جنوب غربی گلپایگان ساکن شدند که حدود سال های 419 تا 430 ه.ق می شود. از ابن ماکوله عجلی گلپایگانی به زبان عربی کتاب مشهو الاکمال است که به گفته علامه دهخدا به نقل از الفهرست او شاعر و نویسنده گلپایگانی بوده است. وفات ابن ماکولا را 486 تا 487 ه.ق گفته اند.
اشراقی، 421: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ابوالشرف ناصح بن ظفر جرفادقانی
او از دبیران دورۀ سلجوقی است. در نثر و نظم عربی استادی ماهر و در زبان فارسی توانا و قاهر بود، پس از واژگونی دربار سلجوقی پراکنده شدند و کسانی مانند ناصح جرفادقانی در عراق به گوشه ای خزید. به گفتۀ خود، پاره جگر خود می خورد. در سال 592 ه.ق جمال الدین الغ بار بیک آی آبه، با اتابک ازبک همدست شده در عراق حکومتی تشکیل دادند. در این هنگام بود که جرفادقانی به ترجمه تاریخ یمنی (تاریخ عتبی) از عربی به فارسی به نام ابوالقاسم علی بن حسن ابی حنیفه، وزیر، ملک الامرا، جمال الدین الغ بار بیک پرداخت و آن را به سال 603 ه . ق به پایان رسانید.
اشراقی، 444- 438: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، امیری معظمی
امیر قلی معظمی متخلص به «امیر» فرزند میرزا ابوتراب خان، ملقب به سررشته دار که بعدها به لشگر نویس شهرت یافت. در سال 1323 ه.ق در گلپایگان تولد یافت. تحصیلات مقدماتی را در مکتبخانه نزد قطب و بقیه را در مدرسۀ معظمیّه که به سبک جدید تاسیس و به مدیریت مرحوم دکتر محمود خان اشراقی (شوهر خواهرش) که با همکاری مرحوم آقا علی خوشنویسان و دیگران اداره می شده، ادامه داد. سپس به تهران مهاجرت نمود. از سال 1309 ه.ش دوره مدارس جدید را در مدرسه علمیّه تهران و دبیرستان سن لوئی که توسط فرانسوی ها اداره می شد تمام کرد و از دانشکده حقوق و دانشسرای عالی و نیز کلاس عالی مالی و دانشکده ادبیات فارسی 4 دانشنامه دریافت نمود. مشهورترین قصیده او به نام ارزاقیّه حدود سیصد بیت است که انتقاد کوبنده و تند از وضع نابسامان ادارات مالیات گیری، فساد و دستگاه اداری، اختلاس اموال عمومی و ادارات مرکزی کل انحصار تریاک– گمرک و غیره را نشان می دهد. مدتی هم در وزارت عدلیه به شغل قضا مشغول بود و در وزارت مالیه تا مدیر کل وزارتی ترقی کرد. در سال 1325 ه.ش روزنامۀ ادبی، سیاسی، اجتماعی ناخدا را به مدت دو سال مرتباً منتشر نمود، تا در سال 1327 از طرف دولت موقت توقیف گردید. در سن 85 سالگی در اردیبهشت 1368 در تهران وفات یافت و در بهشت زهرا مدفون گرید. از نامبرده علاوه بر روزنامه ناخدا – مجموعه شعر اشک عاشق به طبع رسیده است. داستان های او به نام مرغ محبوس، روشنک، شمشاد، تاج و تاراج بخشی در روزنامه ناخدا و سایر جراید چاپ شده است.
اشراقی، 528- 527: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، امین گلپایگانی
از شعرای قرن 12 ه.ق است.
اشراقی، 463: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ایزد گشب گلپایگانی
آقا شیخ اسدالله ایزد گشب، فرزند محمود بن عبدالله گلپایگانی، عالم فاضل و حکیم معروف به “درویش ناصر علی شاه” در شعر متخلص به “شمس” از مشایخ سلسله نعمت الهیه گناباد در حدود سال 1303 ه.ق در گلپایگان متولد شد. در اصفهان، تهران و خراسان و نجف تحصیل علم فقه و اصول و حکمت نمود. سرانجام در سال 1366 ه.ق وفات یافته است. آثار او: 1- اسرار العشق در تفسیر سوره یوسف (منظوم و مطبوع)
2- بدایع الآثار 3- بساط العشق و المجته 4- ترجمه خط و خطاطان 5- شمس التواریخ (مطبوع) 6- معروفه الروح (مطبوع) 7- نور الابصار در شرح حال نور علی شاه.
اشراقی، 631- 630: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، جمال الدین گلپایگانی
میرجمال الدین گلپایگانی از اعضای قدیم انجمن ادبی اصفهان می باشد که اغلب اشعارش در مجله دانشکده دوره اول به طبع می رسید. از افاضل طلاب مدرسۀ صدر بود و ظاهراً بعد از سال 1360 ه.ق در گلپایگان وفات یافت.
اشراقی، 518: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، جواد غیاثی
جواد غیاثی در سال 1300 ه.ش در بلولان گلپایگان متولد گردید، تحصیلات ابتدایی را در مکتب خانه و بعد در مدارس دولتی گلپایگان و دبیرستان فردوسی تمام کرد و به علت استعداد و حافظه و خط و ربط خوب از شاگردان موفق مدارس بود. به سرودن اشعار به لهجه محلی علاقمند بود. کتاب فرهنگ عامه گلپایگان را در سال 1378 منتشر نمود.
اشراقی، 664: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، حجابی گلپایگانی
بسیاری از تذکره نویسان مانند محمد حسن خان اعتماد السلطنه در تذکرۀ خیرات حسان و محمد ملک الکتاب در تذکره الخواتین و شیخ ذبیح محلاتی در ریاحین الشریعه و ماگه رحمانی افغانی در تذکره پرده نشینان، این شاعر را از جملات اناث دانسته و او را “صبیح المنظر” وصف کرده اند. ولی تقی الدین اوحدی مولف تذکره عرفات العاشقین، او را جزء مردان دانسته و مولانا حجابی نوشته است. تنها تقی الدین محمد ذکری کاشانی صاحب خلاصه الشعار و زبده الافکار، مطالب ارزنده ای دربارۀ وی آورده است.
اشراقی، 469- 466: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، حسن ادیب زاده اشراقی
حسن ادیب زاده اشراقی، که در شعر “ادیب” تخلص می کند، در سال 1315 ه.ش در تهران چشم به جهان گشود. به عربی و انگلیسی و فارسی تسلط کامل داشت. در صدر مشروطیت دو دوره به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد.
اشراقی، 626: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، حسین مطیعی جرفادقانی
دیوان افضل الدین بدیل خاقانی که تالیف در قرن هشتم ه.ق است را در سال 1023 ه.ق به خط نستعلیق خود تحریر نموده است.
اشراقی، 703: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، خاشع گلپایگانی
از شعرای قرن 11 ه.ق و متصّف به صفات و فضائل نوع انسانی بوده است.
اشراقی، 463: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، خسرو بزرگی
فرزند مرحوم حسن بزرگی، متولد گلپایگان – تحصیلات دبیرستانی و دانشگاهی را در رشته معماری در تهران با درجه ممتاز به پایان رسانید و برای تکمیل تحصیلات عالیه عازم آمریکا شد و از دانشگاه پنسیلوانیا با رتبه برتر، درجه دکتری معماری دریافت نمود و استاد سرشناس دانشگاه های معتبر آمریکا گردید.
اشراقی، 748: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، رضا صفوی گلپایگانی
استاد دانشگاه و نویسنده ی کتاب های علمی از جمله دو جلد شیمی آلی که در دانشگاه ها تدریس می شود.
اشراقی، 750: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، سید جمال الدین گلپایگانی
سید جمال الدین موسوی گلپایگانی فرزند سید حسن یکی از مراجع علما و مدرسین بزرگ حوزۀ نجف در قرن چهاردهم هجری است. جمال الدین مجتهدی محقق، فقیه اصولی، مفسری محدث و آیتی بارع و زاهدی خاشع و خدا دوست بود. جمال الدین در اصول فقه، علم حدیث و رجال و شعر و ادبیات ید طولایی داشت. آن جناب در سال 1296 ه.ق در قریه سعید آباد گلپایگان متولد شد و بعد از تحصیلات مقدماتی علوم مختلف رهسپار اصفهان گردید و سطوح فقه و اصول را در اصفهان به پایان برد و در سن بیست و چهار سالگی عازم نجف اشرف گردید. دیوانی در اشعار مذهبی و عرفانی به رشتۀ تحریر در آورد و سرانجام این عالم ربانی در سال 1377 ه.ق در نجف اشرف وفات نمود.
اشراقی، 389- 388: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، شیخ عبدالله گلپایگانی
عالم جلیل و فقیه متبحر و محقق فاضل در 1285 در گلپایگان متولد گردید و علوم مقدماتی را در گلپایگان فرا گرفته، جهت تکمیل، به اصفهان رفته، نزد بزرگان این شهر با جدّ تمام به اکتساب فضائل و کمالات پرداخته و سپس به نجف اشرف مهاجرت نموده است. وی به مرض سل مبتلا گردید و جهت معالجه به ایران آمد. پس از مدتی به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آنجا در سال 1327 وفات یافت. تالیفات او: البترالمسکوت در حکم لباس مشکوک 2- تقریرات بحث مرحوم آخوند 3- فصل اقتصاء و غیره.
اشراقی، 398- 397: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، شیخ علی صافی گلپایگانی
فرزند مرحوم آیت الله ملامحمد جواد صافی گلپایگانی از علمای معروف و مدرسین حوزۀ علمیه قم از شاگردان مرحوم آیت الله بروجردی بود. آثار علمی: 1- تقریرات فقه و اصول آیت الله بروجردی طاب ثراه.
2- شرحی بر عروه الوثقی 3- دیوان اشعار تحت نام در انتظار وصال 4- رساله توضیح المسائل.
اشراقی، 412: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، شیخ علی قاضی زاهدی
فرزند آیت الله آقا رضا قاضی زاهدی (متوفی به سال 1384 ه.ق) و نوه مرحوم آیت الله میرزا ابوالقاسم قاضی زاهدی که داماد آیت الله العظمی آخوند ملازین العابدین مشهور به حجت الاسلام که خاندانی اصیل و اهل علم و دیانت و تقوی می باشند، بود. پس از فراگیری نزد پدر بزرگوارشان برای ادامه تحصیلات به حوزه علمیه قم رفت. سپس به درخواست مردم گلپایگان در سال 1378 ه.ق به زادگاهش برگشت. تالیفات ایشان: 1- زبده التفاسیر 2 جلد، 2- تفسیر سوره لقمان و سجده، 3- چهل حدیث، 4- مجموعه دلفریب یا ریاض، 5- شرح الغات بدیهی، 6- زندگی چهارده معصوم.
اشراقی، 416- 415: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، شیخ علی قرنی گلپایگانی
حاج شیخ علی قرنی گلپایگانی متخلص به «مهدی» در سال 1357 در شهر گوگد گلپایگان متولد شد. سپس در قم و نجف در محضر آیات عظام گلپایگانی و مرعشی نجفی و … به تکمیل معلومات و تحصیلات حوزوی پرداخت. سپس به قم مهاجرت و در زمان آیت الله بروجردی به شهریار عزیمت نمود. او دارای آثار فراوان شعر و حدیث است:
1- تحفه الرائد فی اصول العقاید: جلد اول درباره احوالات حضرت موسی.
2- سوغات سفر: داستان پیامبران (جلد سوم).
3- زبده المنهاج فی بیان اسرار المعراج چاپ قم 1333 ه.ش.
4- درباره لقمان و حضرت محمد.
5- دیوان اشعار از جمله قصیده هدهد سلیمان در جلد چهارم.
6- منتهی المقال.
اشراقی، 612: 1386
فارس، گلپایگان، بزرگان، شیخ لطف الله صافی گلپایگانی
او در 19 جمادی الاول سال 1337 ه.ق در شهرستان گلپایگان دیده به جهان گشود. تحصیلات را ایشان در رشته های ادبیات و کلام و تفسیر و حدیث و سطح (از مکاسب و کفایه) در شهرستان گلپایگان ابتدا در خدمت عالم جلیل آخوند ملاابوالقاسم مشهور به قطب و سپس در محضر والدشان ادامه دادند و از سال 1360 ه.ق به شهر مقدس قم و حرم اهل بیت علیهم السلام مهاجرت و با حضور در مجالس درس و بحث اساتید بزرگ حوزه و مطالع و تدریس و تحقیق به تکمیل تحصیلات و تحقیقات علمی خویش پرداختند. تالیفات: 1- منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر علیه السلام 2- امامت و مهدویت 2 جلد 3- مع الخطیب فی خطوطه العرضیه.
اشراقی، 414- 413: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، عالی گلپایگانی
در تذکرۀ آفتاب عالمتاب که چاپ هند است آمده که عالی گلپایگانی عالم و عارف و درویش و سیاح بود. جز رباعی، غزلی نمی گفت. دیوان رباعیاتش هفتاد جزء کما بیش در نظر است از مضمون گل و بلبل و شاهد و ساقی در وی اثری موجود نیست.
اشراقی، 450- 459: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، عباس سرمدی
متولد 1318 در گلپایگان که پس از پایان تحصیلات متوسطه برای ادامه تحصیل به تهران مهاجرت نمود. وی از سال 1339 تا 1342 به اتفاق شادروانان مهدی اخوان ثالث، اسدالله شهریاری، یوسف بخشی خوانساری و داور همدانی جزء سرایندگان برنامه ها و نغمه های محلی رادیو بود. از عباس سرمدی ده ها مقاله در مجلات و روزنامه ها از جملات فصلنامه هنر، چلیپا، پیمان و بسیاری دیگر به چاپ رسیده است. اثر ممتاز عباس سرمدی دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام: از مانی تا معاصرین کمال الملک است که در سال 1380 ه.ش از طرف انتشارات هیرمند چاپ و نشر یافت که از کتاب های مرجع در مقوله هنر است.
اشراقی، 657: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، عبدالله معظمی
دکتر عبدالله معظمی سومین فرزند میرزا محمد خان معظم السطان در سال 1288 ه.ش در گلپایگان متولد گردید. تحصیلات اولیه را در گلپایگان در مدرسه معظمیه نمود و بعد از انتخاب پدرش به نمایندگی مجلس همراه خانواده به تهران مهاجرت نمودند و تحصیلات خود را ادامه داد. در سال 1309 ه.ش در مسابقه ی اعزام محصل به اروپا شرکت و پذیرفته شد و برای ادامه تحصیل در رشته ی حقوق و علوم سیاسی به فرانسه اعزام گردید و از دانشگاه لیون درجه دکتری گرفت و در سال 1316 به ایران مراجعت نمود و در دانشکده حقوق و علوم سیاسی به تدریس پرداخت. چندی هم به کار وکالت دادگستری مشغول بود. در آذرماه سال 1320 که منصور السلطنه عدل به جای علامه ی علی اکبر دهخدا رئیس دانشکده ی حقوق شد دکتر عبدالله معظمی هم معاونت عدل را قبول نمود و چند دوره نماینده مردم گلپایگان گردید. در سال 1332 به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شد و بعد از کودتای 28 مرداد دستگیر و به برازجان تبعید و محبوس شد. در سال 1334 جزء پنج نفر اعضا جبهه ی ملی و از همکاران و همفکران نزدیک دکتر محمد مصدق بود و تحت عنوان فعالیت مخالف دولت در زمان حسین علا نخست وزیر شاه، مجدداً دستگیر و به جنوب کشور تبعید گردید.
خدمات فرهنگی دکتر عبدالله معظمی – در زمان نیابت ریاست مجلس شورای ملی – به تصویب رسانیدن طرح نمایندگان مجلس با هدایت خود ایشان برای تامین بودجه ی چاپ و انتشار لغتنامه دهخدا بزرگترین دایره المعارف ایران بود. سرانجام در سال 1350 ه.ش در سن 62 سالگی فوت نمود.
اشراقی، 744- 741: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، علی عمیدی
فرزند میرزا احمد عمیدی استاد ممتاز دانشگاه تهران و مدیر موسسه ریاضیات ایران و چندین نشریه ریاضی می باشد.
اشراقی، 750: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، فرج الله شریفی
از فرهنگیان فرهیخته، فاضل، ادیب – جامعه شناس و صاحب نظر در تعلیم و تربیت نسل جوان، شریفی در سال های پیش از انقلاب به علت مبارزاتی که بر ضد استبداد می نمود و متحمل مصیبت های جانکاهی گردید. ناچار مدتی به فرانسه رفت و در آنجا کتاب نیروهای مقاوم و انقلابی فرهنگ ایران از یعقوب لیث تا قاجاریه را به زبان فارسی و فرانسه نوشت. بعد از انقلاب به میهن بازگشت و به فعالیت های فرهنگی، ادبی پرداخت که از آثار ایشان: 1- آزاد اندیشی خیام و حافظ 2- گزیده و شرح امثال و حکم دهخدا در (2 جلد) 3- چرا فارسی شکر است؟
اشراقی، 640: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، مجتبی شهریاری
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مولف چندین کتاب پزشکی می باشد.
اشراقی، 749: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد عظیمی
از استادان بزرگ منبت کاری – استاد محمد عظیمی فرزند استاد حسین عظیمی معمار و استاد گچبری است که از گلپایگان به تهران مسافرت نمود و تکمیل متون آینه کاری انواع گچبری پرداخت و دوباره به گلپایگان برگشت و متخصص تعمیرات آثار باستانی و بقاع متبرکه گشته که امروز نتیجه زحمات این هنرمند را در تعمیرات ظریف و دقیق و ماهرانه امامزاده هفده تن – امامزاده سید السادات و مسجد جامع گلپایگان مشاهده می کنیم.
اشراقی، 716: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد ابراهیم توسلی
فرزند استاد محمد رضا هنر منبت کاری را فرا گرفت و به مقام استادی رسید و خود شاگردان مبرزی را تربیت نمود و در چندین نمایشگاه صنایع دستی شرکت و لوح افتخار و تقدیر دریافت نمود.
اشراقی، 716: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد تقی مذهبی
از فرهنگیان ادیب و فاضل و اهل قلم گلپایگانی که در یک خانواده مذهبی و متقی پرورش یافته و دارای طبع شعر و ذوق فراوان هستند. وی سال ها در متون ادبی و دیوان شعرا به تحقیق درباره شعرای گلپایگان اشتغال داشته اند که ماحصل آن تحقیقات اثر نفیس تذکره شعرای گلپایگان است.
اشراقی، 658: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد حسن خالصی
استاد ممتاز دانشگاه تهران و سال ها ریاست بیمارستان حکیم اعلم را بر عهده داشت و از متخصصین نام آور و مشهور گوش و حلق و بینی و مبتکر پیوند قطعات گوش در ایران می باشد.
اشراقی، 749: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد زمان جرباوقانی
کتاب من لایحضر الفقیه شیخ صدوق محمد بن بابویه قمی متوفی به سال 381 ه.ق را به خط نسخ تحریر نموده است.
اشراقی، 704: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد علی سعیدی
آقای محمد علی سعیدی در سال 1304 ه.ش در گلپایگان تولد یافت. وی فرزند ارشد مرحوم جلال سعیدی از موسسین فرهنگ گلپایگان و از معلمین و معارف پروران قدیمی است. از ایشان مثنوی سفر دل در سال 1381 منتشر شده که به یاد ایران و برای ایرانیان ساکن اروپا یادآور و اشاره ای به فرهنگ و ادب سرزمین ادب پرور ایران است.
اشراقی، 633: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد علی ورزنه گلپایگانی
کتاب بحارالانوار ملامحمد باقر بن محمد تقی مجلسی، جلد 18 در طهارت و صلاه را در عصر مولف به خط نسخ خود تحریر نموده است.
اشراقی، 704: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد علی یادگاری
فرزند استاد حبیب الله یادگاری که علاوه بر منبت در هنر خاتم کاری هم موفقیت های به دست آورده اند، از همکاران استاد علی اقا مختاری هنرمند نام آور گلپایگانی که آثار ماندگارشان در کاخ های مرمر – سعدآباد – صفی آباد مازندران و غیره شاید افتخار آفرین فرزندان گلپایگان است و بسیاری از آثار هنرمندانه اش به خارج از کشور هم صادر گردیده و زینت بخش موزه های خارج است.
اشراقی، 717: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، محمد کاظم گلپایگانی
کتاب ریاض المجدین از رضی الدین محمد بن شفیع مستوفی (قرن یازدهم هجری) به خط نسخ محمد کاظم گلپایگانی در محرم 1080 ه.ق تحریر یافته است.
اشراقی، 702: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، مدهوش گلپایگانی
محمد صادق مدهوش گلپایگانی از فنون نظم و نثر با بهره و در علم و عربیت شهره و در قلوب ناس محبوب و ملاباشی نواب شاهزاده، حیدرقلی میرزا حاکم سابق گلپایگان بوده و عمری در خدمت او آسود و رسالات و نوشته های مدهوش، عبارت است از مثنوی مدهوش.
اشراقی، 480- 478: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ملازین العابدین گلپایگانی
مرحوم ملازین العابدین گلپایگانی معروف به حجه الاسلام، یکی از علمای بزرگ شیعه در قرن سیزدهم هجری بود. در سال 1318 دیده به جهان گشود. پس از تحصیلات مقدماتی به حضور استاد فقه و اصول به دارالعلم اصفهان شتافت و آنگاه سپس عازم نجف اشرف گردید. از آثار او: کتاب انوار قدسیه، روح الایمان، شرح درّه، شرح اسماء قدسیه در سال 1389 ق دیده از جهان فرو بست.
اشراقی، 392- 391: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ملامحمد جواد صافی گلپایگانی
مرحوم آخوند ملامحمد جواد صافی فرزند ملامحمد عباس گلپایگانی یکی از علمای بزرگ شیعه در قرن اخیر است. در ماه شعبان 1287 ه.ق در گلپایگان متولد شد، بعد از پیمودن مقدمات علوم، در اوایل قرن چهاردهم رهسپار اصفهان شد. بعد از خاتمه در تهران اقامت یافت. افکار او با شیخ فضل الله نوری منطبق بود و در زمره همکاران وی قرار داشت و در راه رسیدن به حکومت مشروعه اسلامی فعالیت می نمودند. دیری نگذشت که حادثه غدیر 1327 و مسئله شهادت شیخ فضل الله نوری او را از همه چیز مأیوس نموده و به سوی زادگاهش برگشت.
تألیفات ایشان: 1- اصول فقه منظوم، متجاوز از دو هزار شعر عربی 2- گنجینه گهر یا سخنان پیامبر به نظم ونثر 3- گنج عرفان 4- گنج دانش 5- صافی نامه. فوت ایشان بیست و پنجم ماه رجب سال 1388 ه.ق اتفاق افتاد.
اشراقی، 397- 395: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، ملامهدی شعله گلپایگانی
ملامحمد گلپایگانی متخلص به “شعله” از شعرای دوران نادرشاه (1173ه.ق) و از او سه اثر موجود است: 1- یوسف و زلیخا – که آن را در سال 1175 ه.ق به نظم در آورده و در پایان آن داستان ظلم و جور نادرشاه را می گوید. 2- چاه وصال که مثنوی است و داستان لیلی و مجنون و دیدار آن ها را در ته چاه در 224 بیت سروده است. 3- بهجت افزا که داستان عاشقی، بدیع الزمان نیشابوری و پریزاد، دختر پادشاهی چین است و دیگر داستاهای کوتاه و شیرینی که در آن میان پیش آمده است. میرزا مهدی مدتی از عمر خود را در غربت و بیشتر در اصفهان سپری کرده است. به همین سبب عده ای او را به اشتباه اصفهانی گفته اند.
اشراقی، 461: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا ابوالقاسم محمدی گلپایگانی
آیت الله میرزا ابوالقاسم محمدی گلپایگانی در ربیع المولود 1325 ه.ق در قریۀ اسفرنجان گلپایگان دیده به جهان گشود. آن مرحوم بعداز درگذشت عموی بزرگوارش مرحوم آیت الله حاج میرزا عبدالکریم در سال 1330 ه.ق که در کتاب شریف الذریعه از وی به بزرگی نام برده است متکلف امور دینی و اجتماعی آن منطقه شد. سپس به اصفهان و بعد به نجف اشرف مهاجرت کرد و در بازگشت به مدت چهل سال به اقامه نماز جمعه که در آن زمان مهجور بود پرداخت. در این فاصله مرحوم آیت الله العظمی بروجردی «طاب ثراه» در سال های 1329 و 1330 ه.ش در اندیشه اعزام نماینده ای از جانب خویش به اروپا بود که ایشان را که دوره ای را به صورت مخفیانه به یادگیری زبان انگلیسی پرداخته بودند در نجف اشرف در دوران تحصیل فرستادند. ایشان مقدمات ایجاد پایگاهی برای اسلام و تشیع را فراهم کردند. ایشان در ماه رمضان 1399 ه.ق به دیار باقی شتافت.
اشراقی، 409- 407: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا علی محمد آیت
میرزا علی محمد بن میرزا جعفر ملک محمد شیرازی، متخلص به “آیت” فرزند ارشد مولوی حاج ملک محمد شیرازی بود. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه که ترجمۀ تاریخ و شرح حال شاهان و رجال اروپا مرسوم گردیده بود، چندین کتاب از جمله جهانداری گیوم و سرگذشت ناپلئون به خط او تحریر یافته بود.
اشراقی، 489: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا محمد اشراقی (اعتضاد)
میرزا محمد فرزند محمد ابن جعفر بن ملک محمد شیرازی ملقب به “اعتضاد” و متخلص به “اشراقی” و بعد “مخلص” در ذیحجه سال 1299 ه.ق در گلپایگان متولد شد و دروس اولیه را نزد والد خود آموخت و بعد در محضر علی و روحانیون معروف گلپایگان به کسب و تحصیل دانش اشتغال ورزید و از طبع شعر و نویسندگی بهره کافی داشت. شغل اصلی او وکالت عدلیه بود که در بروجرد، اراک، الیگودرز، خمین، گلپایگان و خوانسار فعالیت داشت و از ورزیده ترین وکلای عدلیه زمان خود بود. او در سال 1309 ه.ش که علی اکبر داور وزیر عدلیه برای ایجاد تشکیلات جدید وارد گلپایگان شد، به علت آزردگی وزیر مورد خشم قرار گرفت و مدتی گوشه نشین بود و در این ایام به کار شعر و شاعری پرداخت. از تالیفات او شیخ و شاب و در سال 1313 در 60 سالگی فوت کرد.
اشراقی، 545- 544: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا محمد باقر اعتماد پریشان
محمد باقر اعتماد از مردم گلپایگان و از شعرای توانای آن سامان است. وی فرزند ارشد مرحوم میرزا پریشان و ملقب به “اعتماد” در سال 1270 ه.ش در شهر گلپایگان متولد شد و در سال 1296 ه.ش به خمین کمره مسافرت نمود. نغمه های پریشان که در سال 1336 ه.ش به همت بانوی فاضل ادب دوست، پروین دولت آبادی همسر علی خان صارمی خمینی طبع و نشر یافته و بقیه اشعار نزد فرزند ارجمندش آقای جعفر پریشان مشهور به “مصفا” محفوظ است. مقداری هم در کتاب گلزار ادب توسط آقای حسین مکی به چاپ رسیده است. اعتماد پریشان در تاریخ سوم آذر 1335 به مرض سرطان در تهران درگذشت و در ابن بابویه به خاک سپرده شد.
اشراقی، 585: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا یحیی خان
میرزا یحیی خان و پسرش میرزا محمد خان معظم السلطان گلپایگانی (اهل رباط ابلولان) از اعیان و اشراف گلپایگان و از خاندان متنفذ و مورد اعتماد مردم گلپایگان بودند که ریاست شهر را به عهده داشتند. میرزا محمد خان در انقلاب مشروطیت از طرفداران و کمک دهندگان به نهضت بود و به پاس همین خدمات در بین اهالی محبوبیت داشت که انتخابات دوره ی پنجم مجلس شورای ملی سال های 1303 و دوره ششم سال های 1305 ه.ش به نمایندگی مردم گلپایگان در مجلس شورای ملی انتخاب شدند.
وی فردی روشنفکر با حسن نیت و معارف پرور و فرهنگ دوست بود. از اقدامات مهم او ایجاد اولین مدرسه با سبک جدید در گلپایگان به هزینه ی شخصی بود که به نام خودشان مدرسه معظمیه نامیده شد و ریاست آن را دکتر محمد خان اشراقی با حکم رسمی دولتی برای اولین بار گلپایگان عهده دار شدند.
اشراقی، 717: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، میرزا هدایت الله وحید گلپایگانی
آیت الله وحید گلپایگانی فرزند مرحوم آخوند ملامحمد جواد در شب سیزدهم رجب سال 1312 ه.ق در گلپایگان متولد شد. در جوانی در گلپایگان بود و سپس به اراک رفت تا اینکه حوزه علمیه اراک به قم منتقل شد. پس از فوت پدر به گلپایگان برگشته و به تربیت طلاب مشغول گردیده است. وی سپس به قم و بعد به مدرسه عالی سپهسالار قبلی و شهید مطهری فعلی، عازم تهران شدند و علاوه بر تدریس، مسئولیت نظامت و اداره مدرسه عالی را عهده دار شدند. در این سال ها بود که کتاب تاریخ فخری ابن طقطقی و به علاوه کتاب علی بن ابیطالب و کتاب معاویه سردسته جنایتکاران را ترجمه نمودند و سرانجام در سال 1353 پس از عمری تحصیل، تدریس و تالیف دعوت حق را لبیک گفت.
اشراقی، 411- 410: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، نجیب الدین جرفادقانی
ملک الشعراء نجیب الدین جرفادقانی از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است که در شعر به ندرت نجیب تخلص می کرد و آذر در آتشکده و هدایت در مجمع الفصحا او را مداح سلاطین سلاجقه و امین احمد، او را مداح امرای قلعه و شاق گوید.
اشراقی، 425- 422: 1383
فارس، گلپایگان، بزرگان، نسرین معظمی
از خانواده معظمی گلپایگانی – فرزند حسن خان معظمی می باشند. مشارالیها دوره ی دبستان را در مدرسه ی ژاندارک تهران و سپس به دانشکده علوم دانشگاه رفت و در سال 1341 لیسانس زیست شناسی گرفت. در سال 1349 دوره فوق لیسانس علوم آزمایشگاهی را در دانشگاه اصفهان گذرانید و مدرک دکترا در رشته میکروبیولوژی شناسی دریافت و بعد از مراجعت به ایران در سال 1361 به عنوان میکروب شناس به سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران پیوست. دکتر نسرین معظمی در جشنواره خوارزمی جایزه ی اول را در زمینه ی تحقیق علمی را به خاطر تولید محلی “باسیلوس تورن ژنیسیس ، سروتایپ اچ – 14” که در مبارزه ی با بیماری مالاریا اهمیت استفاده از سم حاصله در کشتن لاروهای پشه مالاریا به کار می رود را دریافت کرد.
اشراقی، 746- 745: 1383