فارس، گلپایگان، بازی ها

فارس، گلپایگان، بازی ها، ات متک                

نام دیگر بازی: ادک مدک

تعداد: یک گروه و یک نفر

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: یک نفر استاد می شود و شروع به خواندن ترانه ای می کند. با خواندن هرکلمه از ترانه، با انگشت خود به طرف یکی از بچه ها اشاره می کند و این به آن معنی است که آن فرد با آن کلمه نامگداری شده و باید از میان بازیکنان به کنار رود. استاد آن قدر ترانه را تکرار می کند تا یک یک بازیکنان کنار بروند و تنها یک نفر باقی بماند که گرگ نامیده می شود. حال گرگ باید به دنبال دیگران دویده و جایی از بدن آنها را ترکند. بازیکنان برای گرفتار نشدن توسط گرگ، خود را به سرعت به محلی که از قبل تعیین شده می رسانند. کسی که در بین راه به دست گرگ گرفته می شود و به همان شیوۀ گفته شده بازی را ادامه می دهند.

قزل ایاغ، 47: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، استاد جملو            

تعداد: یک گروه

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان یک استاد انتخاب می کنند و نام او را «استاد جملو» می گذارند و خود بازیکنان «جملو» خوانده می شوند. بعد همگی دور هم می نشینند و همدیگر را به ترتیب اینگونه صدا می زنند: «جملو می خوادت» – کی؟ «جملو». وقتی که نوبت به کسی که در کنار استاد نشسته است می رسد. این فرد باید مواظب باشد که به جای «جملو می خوادت»، حتماً بگوید: «استاد جملو می خوادت» که در غیر اینصورت خطا محسوب خواهد شد. استاد به خطا کار برای بار اول «یک سیاه» بار دوم «دو سیاه» و بار سوم «سه سیاه» لقب خواهد داد. بازیکنی که سه بار خطا کرده باشد استاد از او می پرسد: «دیشب چه خوردی؟» او هم پاسخ می دهد: نخود او (نخود آب). در اینجا بازیکنان دیگر به او می گویند که «پس بخور و بدو» و بر سر او ریخته و با مشت و لگد او را می زنند و بعد هم فرار می کنند. «سه سیاه» هم با چشمان بسته باید به دنبال آنها رفته و یکی از آنها را بگیرد. در این صورت چشمان او را باز می کنند و بازی دوباره آغاز می شود.

قزل ایاغ، 49: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، بیا بریم بنه     

(بنه، نوعی خار است که در تنور می سوزانند)

تعداد: یک گروه

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان در یک صف به صورت زنجیر می ایستند و دو نفر که بزرگتر و نیرومندتر از دیگران باشند در دو سر صف قرار می گیرند. بعد بین دو نفر گفت و گوهایی به صورت سوال و جواب رد و بدل می شود و سپس بخشی از صف زنجیر را به سمت راست و بخش دیگر را به طرف چپ می کشند. بازی زمانی پایان می گیرد که در اثر فشار طرفین زنجیر پاره شود.

قزل ایاغ، 53: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، توقلی به چند من              

تعداد: دو گروه

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان 10 – 15 سال

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: دو نفر استاد انتخاب می شوند و برای خود یار انتخاب می کنند. دو گروه با فاصله ای که روی آن توافق می شود به صف در برابر هم می نشینند. استادها در جای بلندی که قبلاً پیش بینی کرده اند می ایستند و بین خود روی وزن معینی توافق می کنند (مثلاً 120 من و 30 سیر) یکی از استادها یاران دستۀ خود را یکی یکی مورد خطاب قرار می دهد و از آنها در مورد وزن «توقلی» سوال می کند. بازیکن باید حدس بزند. اگر حدس او درست بود، دستۀ او برنده است، اگر حدس او درست نبود استاد او را هدایت می کند. اگر کمتر گفته باشد می گوید بالا و اگر بیشتر گفته باشد می گوید پایین. اگر بازیکن نتوانست حدس بزند، استاد دیگر کار را با دستۀ خود شروع می کند. افراد هر یک از گروه ها که زون توافق شده را درست حدس بزنند، باید بروند و خود را به بازیکنان بازنده برسانند و بر دوش آنها سوار شوند و تا محلی که نشسته بودند از آنها کولی بگیرند.

قزل ایاغ، 55: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، جسّن جسّنک          

تعداد: یک گروه و یک نفر

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: یکی از بازیکنان خم شده و سایر بازیکنان در حالیکه شعری را می خوانند از روی او می پرند. هر گاه کسی نتواند شعرها رادرست ادا کند یا درست بپرد، بازنده است و باید به جای بازیکنی که خم شده قرار بگیرد.

قزل ایاغ، 56: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، ریگ گوزل     

تعداد: یگ گروه

جنس: دختران

اشیاء: چند ریگ مدور و صاف

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای بسته

نحوه بازی: اولین بازیکن ریگ ها را روی زمین می ریزد و به ترتیب یکی را بالا انداخته و ریگ های روی زمین را اول یکی یکی (یک وردار) بعد دو تا دو تا (دووردار) جمع می کند. پس از آن ریگها را طوری جمع می کند که شاه ریگ ها را بخورد و صدا بکند (بشکن)، بعد بدون صدا آنها را جمع می کند و همین کار را می کند (نلرز). در حرکت بعدی دو انگشت را به شکل دروازه در آورده و ریگ ها را از پشت دروازه جمع می کند. حرکت بعدی «گوساله جا کن» است که دو انگشت حلقه می شود و بقیه انگشت ها جمع می شود و ریگ ها را از آن حلقه در مشت جمع می کنند. بنابر حوصله و توان بازیکنان حرکت های زیاد دیگری هم هست که در ادامۀ بازی انجام می شود. هر یک از بازیکنان که بدون خطا همه حرکتها را انجام بدهد برنده بازی است.

قزل ایاغ، 65: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، زرک زرک مروارید

گروه سنی: بزرگسالان

تعداد: دو گروه

جنس: هر دو

اشیاء: زر (هر گونه شی را میتوان به این نام خواند)

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو دسته مساوی تقسیم می شوند و هر یک برای خود یک استاد انتخاب می کنند. استاد دسته ای که بازی را آغاز کرده است، «زر» را مخفیانه در دست یکی از بازیکنان خود می گذارد. سپس یکی از بازیکنان دستۀ مقابل به جلوی صف بازیکنان دستۀ اول می آید و دست ها را سبک و سنگین می کند و با خواندن ترانه ای، دسته ای را که فکر می کند زر در آن است با خواندن این عبارت “درشا واکن همین دارد” تعیین می کند. هر دستی که به آن اشاره میشود بلافاصله باید باز شود. اگر حدس بازیکن درست باشد . بازی به دستۀ دیگر منتقل می شود . اگر حدس غلط باشد بازی ادامه پیدا می کند. لازم است قبل از شروع بازی تعیین کنند که به دست آوردن چند امتیاز برای برنده شدن ضروری است و بازیکن برنده یک امتیاز می گیرد و می گوید: «ماییم و یک و یک و یک» به همین ترتیب بازی ادامه پیدا می کند. هر دسته ای که زودتر به امتیاز تعیین شده رسید برنده بازی است. دستۀ برنده کنار هم می نشینند و پاهایشان را جفت می کنند و هر کدام یک لنگۀ کفش در دست میگیرند. بازیکنان بازنده، یک به یک از روی پاهای آنها می پرند و هر یک از بازیکنان برنده با کفش به پای بازنده می زند و می گوید: «همین دارد، همین دارد».

قزل ایاغ، 66: 1379

فارس، گلپایگان، بازی ها، گردو بازی             

تعداد: یک گروه

جنس: هر دو

اشیاء: تعدادی گردو برای هر بازیکن

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: ابتدا دایره ای کشیده و هر یک از بازیکنان چند گردو در داخل آن می گذارند. آنگاه هر کدام در فاصلۀ چند قدمی از دایره، جایی را مشخص کرده و از آنجا با گردویی درشت و گرد به نام «تیله» گردوهای داخل دایره را هدف می گیرند، اگر گردویی از دایره خارج شود، بازیکن برنده است و گرنه می بازد.

قزل ایاغ، 74: 1379