فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزارات

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزار ابی دردا  

کنار خیابان باغ شاه فین در فاصله میان کارخانه مخملبافی و هنرستان صنعتی محمد نراقی بقعه قدیمی است که به جز صندوق چوبی مشبک روی قبر هیچگونه پیرایه و تزئیناتی ندارد، ولی از خصوصیات این بقعه آنست که از قدیم الایام برخی از مردم کاشان و دهات بخصوص بانوان آن ها معتقد بوده اند که برای هرگونه و حاجتی اگر بدان بقعه توسل جسته و شخصاً در آنجا آش پخته و خیرات کنند، حوائج آنان برآورده می شود.

گورستان قدیمی حوالی این بقعه بسیار وسیع و معتبر بوده است و چون سالهاست که دفن اموات در آنجا متروک گشته، اخیراً تبدیل به موسسات عمومی گردیده، مانند منبع آب لوله کشی شهر و کشتارگاه و هنرستان صنعتی و بقیه مساحت وسیع گورستان قدیمی آن را نیز عناصر زمین خوار تصاحب نموده، دور آن را دیوار کشیده اند.

در پیرامون بقعه ابی دردا چندین قبر با تخته سنگ های مرمر بزرگ از خاندان های علمی و پزشکان نامی قدیم باقی مانده است و از آن جمله قبر میر محمد یوسف از اطبای بزرگ و مشهور عهد صفویه و پدر میر عبدالرزاق رضوی که حکیم ربانی و فیلسوف زمان خویش بوده است. برحاشیه سنگ مرمر روی قبر او “آیه الکرسی” و در متن اشعاری حجاری شده است . سنگ مرمر بزرگ دیگری نیز به نام میر محمد علی طبیب با تاریخ 1151 ه.ق می باشد.

نراقی، 200- 198: 1348

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزار دشت افروز

از گورستان های قدیمی و در خارج دروازه اصفهان است. با آنکه بسیاری از سنگ های مرمر و بزرگ تخته قبور آن را برده و یا شکسته و تغییر داده اند، هنوز هم آثار قبور برخی از مشاهیر گذشته در آنجا دیده می شود. از آن جمله است: قبر ابوتراب بیک نرقتی گوینده معاصر با شاه عباس اول که از بقعه آجری قدیم او فقط دو پایه مخروبه باقی مانده است و قبر وی نیز با سنگ مرمر مکعب مستطیلی مشخص می باشد و بر سطوح ششگانه آن آیات قرآن و دوازده امام و قصیده مفصل فارسی با این ماده تاریخ نقر شده است: “قدوه شاعران ایران کوه 120 “. در پیرامون قبر وی دو قبر دیگر نیز با سنگ های سیاه برجسته به همان حجم و شکل نوشته دار وجود دارد که تاریخ یکی از آن ها سنه 974 ه.ق است و از متاخرین نیز عالم بزرگ و کثیر التصنیف معروف کاشان آقا ملا حبیب الله شریف (وفات سال 1340 ه.ق) در مقبره اختصاصی وسط این گورستان مدفون گشته است.

در سمت شرقی مزار دشت افروز قدیم نزدیک به جاده اسفالته اصفهان آرامگاه مخصوص خاندان شیبانی دارای حصاربندی جداگانه ای است که درون آن چندین مقبره با سنگ تاریخ های مشخصی متعلق به بزرگان و مشاهیر آن خاندان ساخته شده است. از آن جمله مقبره محمد کاظم خان پدر ابونصر فتح الله خان شیبانی، گوینده به نام کاشان و مقبره حاجی میرزا ابراهیم خان صدیق الممالک مولف کتاب منتخب التواریخ مظفری و دیگر قبر میرزا احمد ادیب شیبانی از دانشمندان و گویندگان اواسط قرن گذشته.

نراقی، 202- 201: 1348

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزار شیخان

در سمت شرق مزار دشت افروز واقع گشته، مدفن چند تن از علمای بزرگ خاندان معروف به مشایخ کاشان می باشد، مانند شیخ منصورای ثانی و شیخ عبدالعقور ابی المفاخر (وفات سال 1155ه.ق) و شیخ ابوالقاسم امام جمعه (وفات 1171 ه.ق) و افراد دیگر آن دودمان که امامت و تولیت مسجد میدان عمادی و همچنین امامت نماز جمعه کاشان موروثی نسل های متوالی این سلسله بوده است.

نراقی، 202: 1348

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزار قدمگاه علی

از جمله نقاطی است که قبور و بقاع بسیاری از بزرگان و مشاهیر طبقات مختلف قرون گذشته در آنجا بوده است و با آنکه اغلب آثار قبر و بقعه و حتی سنگ های تاریخ آن ها را هم برده اند و یا بر اثر مرور زمان نابود گشته، معهذا در حال حاضر نیز پاره ای سنگنبشته های تاریخی و تخته سنگ های بزرگ و مکعب مستطیل روی قبور برخی از اعلام و مشاهیر گذشته آن دیار وجود دارد: از آن جمله سنگ سیاهی است روی قبر (شمس الدین مرتضی الاعظم سید علی بن السید فخرالدین حسینی متوفی سنه 956 ه.ق) که از علمای بزرگ کاشان معاصر با شاه طهماسب و شیخ علی محقق ثانی بوده و سلسله نسب او تا حضرت سجاد امام چهارم شیعیان روی سنگ قبرش ثبت شده است.

نراقی، 198- 197: 1348

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزارات قدیم

گورستان های قدیم کاشان (تا اوایل دوره صفویه) عموماً در حومه و خارج حصار شهر بوده است. ولی از سده دهم هجری بر اثر مرمت و تجدید بنا و تزئین بقاع امامزادگان برخی از بانیان و تعمیرکنندگان ابنیه عمومی را نیز در زیارتگاه های داخل شهر و محوطه آن ها به خاک می سپردند، تا آنکه به تدریج پیرامون بقاع امامزادگان مدفون در محلات مختلف شهر هم چندین گورستان عمومی پدید آمد، مانند قبرستان های سلطان امیر احمد و پنجه شاه و دروازه عطا و قبرستان در باغ و در عصر پهلوی ابتدا دفن نمودن اموات در محدوده شهر ممنوع شد و سپس آثار گورستان های سابق نیز به واسطه احداث میدان و خیابان و ابنیه عمومی یک بار بر طرف گردید.

نراقی، 197: 1348

فارس، کاشان، آثار تاریخی، مزار یحیی آباد

بزرگترین گورستان قدیمی کوی پشت مشهد است که پس از احداث خیابان شاه عباس کبیر قسمتی از آن در طرف جنوب خیابان باقی مانده و محصور کرده اند. از معاریف مدفونین این گورستان آرامگاه مخصوص سید عبدالحی بن سید ابراهیم بن سید ماجد الحسینی کاشانی و چند تن دیگر از اولاد و احفاد وی می باشد و دیگری میرزا محمد رضا خلف مرحوم محمد صادق از اطبای مشهور کاشان است.

نراقی، 202: 1348