فارس، قم، پیشینه تاریخی

فارس، قم، پیشینه تاریخی

در سفرنامه خوزستان حاج میرزا عبدالغفار نجم الملک آمده است: «حکومت قم خیلی خوب بود، عموم مردم از وضع حکومت اعتضادالدوله رضایت داشته اند. جمعیت کنونی قم تخمینا 23 هزار نفر است و بیوتات دایره: 40، نفوس توابع قم: 13 هزار، بقاع مقدسه به انضمام توابع: 13، مدارس دائره: 4،  مساجد معروفه:4 ، قنوات موقوفه دو رشته و از آن جمله است قنات شاهی، سه سنگ آب دارد. سالی 150 تومان مخارج تعمیر از دیوان می گیرند و جزء اعظم آن به فروش می رسد. قنوات ملکی رعیت خارج از شهر : 46 است و رسده (به معنای سهم و حصه) اجاره موقوفات حضرت: نقدی یک هزار و پانصد تومان، جنسی هفتاد خروار، ولی این میزان اجاره دفتری است حالا اضعاف می گیرند».

دبیرسیاقی، 4: 1385