فارس، تربت جام، هنر، فیلم مستند

فارس، تربت جام، هنر، فیلم مستند، “آواز چگور”

نام کارگردان: فرید مسعود اسماعیل پور

زبان: فارسی

زیرنویس: ندارد

زمان: 49/15 دقیقه

سال: 1381

موضوع:  زندگی استاد سمندریان دوتار نواز تربت جام

فیلم به بررسی زندگی استاد سمندریان دوتار نواز تربت جام می پردازد. فیلمساز با آگاهی توانسته عناصر مردم شناختی فضا را به ما نشان دهد. علاوه بر تمرکز و مرکز کانونی فیلم که آگاهی از سیر رویدادهایی است که خود استاد تعریف میکند. علاوه بر خود استاد، پسر و زنش هر کدام از نگاه  خود پیرامون ساز و عشق استاد به دو تار و گفتگوهای استاد با دوتار خود و آشنایی و معرفی وضعیت خانواده و بچه های متأهل استاد که بعضی از بچه ها ادامه دهنده راه هستند.

معماری و پوشاک ناحیه و طراحی داخلی ساختمان را به خوبی مشاهده می کنیم، به علاوه محیط جغرافیایی در سکانس های ابتدایی، تاثیرپذیری استاد از موسیقی بلوچی و یادگیری از یکی از سازهایشان  و تمرین با آن، استاد در تهران در حین ضبط در استودیویی هنگام زخمه زدن بر دو تار خود دستش خونریزی می کند که متوجه نمی شود، براثر برخورد با تارها که بی خود شدن خود را در این داستان حکایت می کند و عشق استاد به تار که گفتار پایانی فیلم است.

همچنین صحنه هایی از رقص با چوب در نماهای میانی فیلم گنجانده شده، به کلیت اثر خدمت کرده و ما را بیشتر مأنوس می سازد.

فیلم اگرچه بر مصاحبه استوار است و گفتگو و تک گویی استاد سمندریان و یا اعضای خانوده وی با تدوین منسجم و منطقی این خصلت فیلم خودنمایی نمی کند و خسته کننده نمی باشد.

فارس، تربت جام، هنر، فیلم مستند، “نوایی”

نام کارگردان: فرید مسعود اسماعیل پور

زبان: فارسی

زیرنویس: انگلیسی

زمان: 45/23 دقیقه

موضوع: ساز، خوانندگی

موضوع : ساز و خوانندگی جنوب خراسان – زندگی غلامرضا پورعطایی

به زندگی غلامعلی پورعطایی دو تارنواز و خواننده محمودآباد علیای تربت جام در 20 کیلومتری تربت جام سکنی دارد می پردازد. از رهگذر این فیلم می توان با یک روستای خراسان جنوبی، معماری، پوشاک و گویششان آشنا شد. بالاخص تغییرات حاصله در عرض چند دهه با توصیفات نوازنده  غلامعلی پورعطایی.

در سکانس تیتراژ ابتدایی فیلم به زیبایی بستن عمامه به خوبی پرداخته شده است. در داخل خانه ها و روش ها و مواد تزئینی و بافتنی و دوختنی را می توان مشاهده کرد و به مقایسه و بررسی میزان اشتیاق عمومی به موسیقی پاپ امروز و موسیقی نواحی سنتی ایران در یک عروسی که می توان مشاهده کرد، سلایق افراد تغییرکرده است.

فیلم به صورت جمع و جور اما تدوین بی منطق و پرشی به کار خود ادامه می دهد و غلامعلی در حسرت دیروز از سرحدی خوانی، جمشیدی خوانی، کوسانی، چهاربیتی، مناجات ها و مدح ها می گوید، از دسته های دهل سورنا و چوب بازی و شمشیربازی و بازی کشت و داشت و برداشت و هتن هیا سماع آسمانی که در دورانی که صدها دوتار نواز بوده است در کل به گوشه هایی از زندگی این موسیقی دان نواحی خراسان ایران می رسیم و اوج و فرود هنر و زمانه فولکلور ایران در رابطه با شرایط جدید زیست هنری و فرهنگی جدید.