آذری، مراغه، آثار تاریخی

آذری، مراغه، آثار تاریخی، آب انبار رصدخانۀ مراغه

این آب انبار به همراه دیگر بناهای رصدخانه مراغه در اوایل دورۀ ایلخانی (حدود 657 هـ .ق) برای تأمین آب مجموعۀ رصدخانه ساخته شده است. آب انبار دارای مخزنی مستطیل شکل به عمق 3 متر و ابعاد 2/4×5/8 متر است و گنجایش آن 107 متر مکعب است. دیواره های بنا سنگی و پوشش آن طاق ضربی آجری است. این بنا در کاوش های سال 1351 هـ .ش کشف شد.

ورجاوند، 287 – 286 : 1366

آذری، مراغه، آثار تاریخی، برج مدور آجری

این بنا بر طبق کتیبۀ بالای سردر آن در سال 563 ه.ق ساخته شده است. در تزئین بنا از قطعات کاشی رنگین استفاده شده و جذابیت و زیبایی کاشی و نقش و نگارهای آن از نظر پیشرفت هنرکاشی پزی در آن دوره حائز اهمیّت است. در قسمت زیرین برج سردابه قرار دارد.

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، 6 : 1345

آذری، مراغه، آثار تاریخی، گنبد سرخ

این گنبد که قدیمی ترین بنای تاریخی مراغه است، بر طبق کتیبۀ موجود در سردر بنا، در سال 542 ه.ق (دورۀ سلجوقی) ساخته شده است. ساختمان برج مربعی شکل و آجری است و دارای گنبدی هرمی است. در قسمت زیرین بنا سردابه قرار دارد. از تزئینات حائز اهمیّت بنا، اختلاط کاشی فیروزه ای و آبی در زمینۀ آجری و همچنین گچبری و نقوش هندسی آن است.

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، 5 : 1345

آذری، مراغه، آثار تاریخی، گنبد غفاریه

این بنا بر طبق کتیبۀ سردر آن در زمان ایلخانی و ابوسعید بهادرخان ساخته شده است و شامل ساختمانی آجری و چهارگوش بر روی صفۀ سنگی است. در چهار سمت بنا ستون های آجری با نقوش لوزی دیده می شود. تزئینات بنا شامل کاشی های رنگین سیاه و سفید و آبی می باشد و مدخل آن رو به شمال است.

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، 7 : 1345

آذری، مراغه، آثار تاریخی، گنبد کبود

این برج که به «مقبرۀ مادر هلاکو» نیز شهرت دارد، برجی هشت گوش و آجری است که در دورۀ سلجوقی (حدود سال 593 هـ .ق) ساخته شده است. در هر ضلع برج طاق نماهای آجری با تزئینات مقرنس کاری دیده می شود و در زیر بنا دخمه ایی قرار دارد.

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، 6 : 1345

آذری، مراغه، آثار تاریخی، مسجد آقامحمّدتقی

بنای نخستین این مسجد به اوایل دورۀ قاجار برمی گردد. از آثار بنای قدیمی چهار قطعه پنجرۀ چوبی به جای مانده است که از نمونه های عالی مشبک سازی اوایل دورۀ قاجاریه به شمار می روند. بنای کنونی از یک نمازگاه بزرگ، یک تالار سخنرانی و یک وضوخانه تشکیل شده است. تزئینات درونی مسجد توسط مرمر و کاشی صورت گرفته است.

مروارید، 389 – 388 : 1372

آذری، مراغه، آثار تاریخی، مسجد جامع

این بنا که به استناد کتیبه های موجود (مورخ 1024 و 1106 هـ .ق)، متعلّق به دورۀ صفوی می باشد، دارای صحن و شبستانی ستون دار است. شبستان به ابعاد 28×5/18 متر، دارای 35 ستون است و سقف و ستون ها همگی چوبی و منقش هستند. صحن مسجد دارای دو در و شانزده اتاق است.

مروارید، 387-384 : 1372

آذری، مراغه، آثار تاریخی، مسجد شیخ معزالدین

بنای اولیۀ این مسجد مربوط به قرن هشتم و نهم هجری است و در دوره های بعد چندین بار بازسازی شده است. بنای کنونی متشکل از دو شبستان کوچک و بزرگ است. سقف و ستون های مسجد همگی چوبی و منقش به نقوش ترنج و گل و بوته است. سنگ قبر مرمرین معزالدین نیز که در حفاری حیاط شمالی در عمق 2 متری به دست آمده در داخل مسجد قرار دارد. (815 هـ .ق).

مخلصی، 167- 166 : 1371

آذری، مراغه، آثار تاریخی، مسجد کبود

این بنا که از آثار دورۀ صفویه به شمار می رود، دارای سه طاق نما در بیرون شبستان است، که طاق نمای میانی پشت محراب شبستان واقع شده است. شبستان مستطیل شکل و سقف آن تیرپوش است. بر روی ستون ها، سرستون هایی از قطعات تخته های بریده شده به اشکال هرمی و نیز طرح های هشت ضلعی مشبک دیده می شود.

ملازاده، 31 : 1379

آذری، مراغه، آثار تاریخی، مسجد ملارستم

این بنا که از مساجد دورۀ صفویه به شمار می رود، دارای سه واحد شبستان اصلی، شبستان زمستانی و محل خرج دادن می باشد. ستون ها از تنۀ درخت سپیدار بر پایه های سادۀ سنگی چند ضلعی استوارند. نمای خارجی مسجد بسیار ساده و مشتمل بر سردری بزرگ در ضلع غربی دیوار و سردری کوچک در ضلع شرقی است. بر حاشیۀ سردر، گچبری های شبکه ای و تزئینات هندسی ستاره ای شکل دیده می شود.

مروارید، 373 – 358 : 1372